
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,116 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,216 |
نگاهی انسانشناختی به بازنمایی ایران در سینمای تاریخی جهان (مطالعه موردی: سریال حشاشین) | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.393130.459913 | ||
نویسندگان | ||
امیر هاشمی مقدم* 1؛ امامعلی شعبانی2 | ||
1گروه علوم اجتماعی، دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
2گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
چکیده | ||
در ماه رمضان سال ۳-۱۴۰۲ سریالی به نام حشاشین از تلویزیون مصر پخش میشد که در دیگر کشورهای عربی نیز مخاطبان زیادی یافت. از آنجا که بخش زیادی از رویدادهای سریال در ایران میگذشت و مربوط به حسن صباح، اسماعیلیان و قلعه الموت بود، با استقبال بینندگان ایرانی نیز روبرو شد. اما با توجه به اینکه با تحریف تاریخ، چهره منفیای از حسن صباح و دیگر ایرانیان به نمایش گذاشت، واکنشهای منفی زیادی نیز در کشور برانگیخت. بنابراین در این پژوهش بر آنیم تا دلایل بازنمایی چهره منفی ایرانیان در این سریال را بررسی کنیم. برای این کار ۳۰ قسمت این سریال را با روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار دادیم. با تحلیل محتوای کیفی صحنهها و گفتگوهای سریال حشاشین، در پی نشان دادن این بودیم که عبارات بهکار رفته یا تصاویر و صحنههای نمایشدادهشده در چه فضایی بوده و چه پیشزمینهای داشته؟ بنابراین سکانسها و صحنههایی از سریال حشاشین که بهتر میتوانست مدعای این پژوهش را به نمایش بگذارد، بهصورت هدفمند گزینش شده و تصادفی نبوده است. همچنین بخشی از روش انجام این پژوهش نیز اسنادی و کتابخانهای بوده است. در واقع ابتدا تلاش شده میزان درستی و نمادرستی بسیاری از صحنههای بازنماییشده این سریال، با رجوع به منابع تاریخی بررسی و سنجیده شود. یافتهها نشان میدهد بسیاری از رویدادها و نمادهایی که در این سریال نمایش داده میشود، با واقعیات تاریخی همخوانی ندارد و به نظر میآید نویسنده و کارگردان مصری به عمد برای بازنمایی منفی از ایران امروز چنین کاری کرده باشد. برای پاسخ به چرایی این امر، چهار عامل و در واقع پیشزمینه معرفی شد: ۱- ایران از ابتدای دوران اسلامی اگرچه کشوری مسلمان بود، اما همیشه هویت خود را بیرون از خلافت و امت اسلامی تعریف میکرد. ۲- ملیگراییای که در دوران معاصر در کشورهای عربی شکل گرفته، عموما در تقابل با هویت و یکپارچگی سرزمینی ایران است (برای نمونه در بحث نام خلیج فارس یا جزایر سهگانه). ۳- از نظر جغرافیایی، ایران دچار تنهایی استراتژیک است و بنابراین دوست و متحد قویای در میان همسایگان، بهویژه کشورهای عرب سنی ندارد. ۴- ریشههای ملیگرایی معاصر مصری و عربی را باید در گذشتهشان دید (منطبقه با نظریه نمادگرایی قومی). بنابراین بیرون بودن ایران مسلمان از خلافت و امت اسلامی در گذشته، اکنون نیز بر ملیگرایی عربی اثرگذار است تا ایران را «دیگری» خود بسازد و در تولیدات فرهنگی همچون سینمای تاریخی، چهرهای تاریک از کشورمان بازنمایی کند. اگر سینمای ایران که بر پایه تجربیاتش نشان داده توانمندی کافی برای ساخت آثار فاخر در حوزه تاریخی را دارد، بیشتر به تاریخ ایران (چه پیش و چه پس از اسلام) توجه کند و آثاری نیز در این حوزه بسازد، هم خلأیی ایجاد نمیشود که کشورهای دیگر بخواهند پر کنند و هم اگر کشورهای دیگر در این زمینه تولیداتی علیه کشورمان داشته باشند۷ آثار سینمایی ما در پاسخ به آنها میتواند اثرگذاری منفیشان را کاسته و چهره مناسبی از کشورمان در طول تاریخ بازنمایی کند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسماعیلیان؛ حسن صباح؛ سریال حشاشین؛ سینمای تاریخی؛ ملیگرایی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 21 |