
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,116 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,216 |
بررسی نقش ICT و رانت منابع طبیعی بر توسعه انسانی و کیفیت محیطزیست: شواهدی از کشورهای N11 و رویکرد SUR | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2025.392316.2788 | ||
نویسندگان | ||
علی حسنوند؛ بهار سالاروند* | ||
دانشگاه لرستان | ||
چکیده | ||
فرضیه نفرین منابع، ارتباط پیچیده بین وفور منابع طبیعی و توسعه اقتصادی را به چالش میکشد. این پژوهش با هدف بررسی روابط همزمان بین توسعه انسانی و ردپای اکولوژیکی و عوامل مؤثر بر آنها، شامل فناوری اطلاعات و ارتباطات، رانت منابع طبیعی، ارزش افزوده صنعت، شهرنشینی، جهانیشدن، توسعه مالی و بهویژه اثر تعاملی ICT و رانت منابع، در کشورهای N-11 (با تأکید بر ایران) طی دوره ۲۰۰۷-۲۰۲۱ انجام شده است. بدین منظور از روش رگرسیون سیستم معادلات همزمان بهظاهر نامرتبط استفاده شد. نتایج نشان میدهد ICT نقش دوگانهای دارد: ضمن افزایش معنادار توسعه انسانی با ضریب 08/0، باعث تشدید ردپای اکولوژیکی با ضریب 64/0 نیز میشود که گویای تعارض بین پیشرفت فناوری و پایداری زیستمحیطی است. رانت منابع طبیعی، با کاهش معنادار توسعه انسانی با ضریب 39/0- و افزایش چشمگیر ردپای اکولوژیکی با ضریب 01/4، فرضیه نفرین منابع را تأیید میکند. ارزش افزوده صنعت و شهرنشینی هر دو توسعه انسانی را تقویت (ضرایب 52/0 و 21/0) اما ردپای اکولوژیکی را نیز افزایش میدهند (ضرایب 04/1 و 90/2). توسعه مالی با وجود افزایش قابل توجه توسعه انسانی با ضریب 09/13 فشار زیادی بر محیطزیست با ضریب 28/468 وارد میکند، که لزوم سیاستهای مالی سبز را برجسته میسازد. اثر تعاملی ICT و رانت منابع، با افزایش توسعه انسانی با ضریب 003/0 و کاهش ردپای اکولوژیکی با ضریب 03/0- نشان میدهد که توسعه ICT میتواند به شکستن نفرین منابع در کشورهای N-11 کمک کند. این یافتهها برای سیاستگذاران کشورهای مورد مطالعه در جهت ایجاد تعادل بین توسعه انسانی و پایداری زیستمحیطی اهمیت دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
نفرین منابع؛ سیستم معادلات بهظاهر نامرتبط SUR؛ توسعه انسانی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 |