
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,123 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,234 |
بررسی جاینامهای سرق، دورق، فلاحیه و شادگان در جغرافیای تاریخی خوزستان | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2025.387405.473763 | ||
نویسنده | ||
مرضیه شعرباف* | ||
گروه باستان شناسی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تهران. ایران | ||
چکیده | ||
جاینامشناسی بهعنوان یکی از شاخههای مهم مطالعات جغرافیای تاریخی، نقش مؤثری در تحلیل تحولات مکانی و فرهنگی جوامع ایفا میکند. این پژوهش با تمرکز بر جاینامهای سرق، دورق، فلاحیه و شادگان در جنوب خوزستان، از یک سو نقش این علم را در بازسازی تحولات فضایی-تاریخی برجسته میکند و از سوی دیگر، اهمیت آن را در تبیین پیوندهای ناگسستنی میان هویت مکانی، عوامل طبیعی و فرآیندهای اجتماعی- سیاسی نشان میدهد. پژوهش پیشرو با هدف بازشناسی پیشینه، تحولات مکانی و پیوند مفهومی جاینامهای سرق، دورق، فلاحیه و شادگان در جنوب این پهنه، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا این اسامی به مکانهایی متفاوت در دورههای مختلف اشاره دارند یا به یک بستر جغرافیایی مشترک بازمیگردند. روش پژوهش، تحلیل تطبیقی متون جغرافیایی-تاریخی یونانی، عربی، سریانی، سفرنامهها، مختصات جغرافیایی شهرها، نقشههای تاریخی و شواهد باستانشناسی است. طبق شواهد مختلف، چهار موقعیت اصلی در ارتباط با این جاینامها قابل بررسی هستند: تلتندی و جانشین، روستای مدینه و فلاحیه. به نظر میرسد این مناطق در فرآیندهای تاریخی متعدد، دستخوش جابهجاییها و تحولات تدریجی از شرق به غرب و سپس به سمت جنوب غربی در امتداد رودخانة جراحی شدهاند. این تغییر موقعیت، متأثر از عواملی همچون تغییرات زیستمحیطی - مانند تکامل مخروط افکنههای آبرفتی- و عوامل انسانی بودهاند. اگرچه شواهد موجود تا حدی مسیر تحولات را روشن میکند، اما بهدلیل محدود بودن مطالعات گذشته و تخریب بسیاری از محوطهها در دهههای اخیر، انجام بررسیهای میدانی هدفمند و بهرهگیری از تصاویر ماهوارهای و تحلیلهای میانرشتهای برای بازبینی یا تأیید این فرضیات ضروری است. | ||
کلیدواژهها | ||
سرق؛ دورق؛ فلاحیه؛ شادگان؛ دورة ساسانی؛ دوران اسلامی؛ جغرافیای تاریخی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 37 |