پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,876,120 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,226 |
گفتمان و اجرای استراتژی؛ فراترکیبی از ابزارهای زبانی | ||
| مدیریت بازرگانی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jibm.2025.397874.5010 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد جلالی* ؛ وحید خاشعی؛ مهدی ابراهیمی؛ شهرام خلیل نژاد | ||
| گروه مدیریت،دانشکده مدیریت و حسابداری،دانشگاه علامه طباطبائی،تهران،ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف (Purpose): با گسترش رویکردهای گفتمانی در مطالعات مدیریت استراتژیک، زبان از یک ابزار صرف انتقال پیام فراتر رفته و به‌مثابه عنصری فعال در شکل‌دهی، تفسیر و اجرای استراتژی سازمانی شناخته می‌شود. در این چشم‌انداز، نقش زبان در ساخت واقعیت‌های سازمانی، تولید مشروعیت، و تسهیل تعاملات استراتژیک به‌طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی، طبقه‌بندی و تحلیل ابزارهای زبانی مورد استفاده در اجرای استراتژی در سازمان‌هاست. این مطالعه می‌کوشد تا با ارائه‌ی چارچوبی مفهومی، درکی منسجم از عملکرد زبانی استراتژی و ابزارهای معناپرداز آن ارائه دهد و شکاف مفهومی موجود در ادبیات پراکنده‌ی پیشین را پوشش دهد. روش‌شناسی (Methodology): پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش فراترکیب کیفی و بر اساس چارچوب هفت‌مرحله‌ای سندلووسکی و باروسو انجام شده است. در گام نخست، جست‌وجوی نظام‌مند در پایگاه اسکوپوس با استفاده از کلیدواژه‌های ترکیبی مرتبط با گفتمان، زبان و استراتژی، ۱۹۳۹ مقاله را شناسایی کرد. پس از غربال‌گری اولیه با الگوی PRISMA، ارزیابی کیفیت با چک‌لیست CASP انجام شد و در نهایت، ۶۴ مقاله واجد شرایط برای تحلیل انتخاب گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA کدگذاری شدند و تحلیل کیفی در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفت. همچنین، سطح تحلیلی گفتمان هر ابزار زبانی در چهار لایه‌ی مایکرو، مزو، گرند و مگا بر اساس الگوی الوسون و کارمن (2000) تعیین شد تا جایگاه کارکردی آن‌ها در تعاملات سازمانی مشخص گردد. یافته‌ها (Findings): از تحلیل داده‌ها، ۱۶۲ کد باز استخراج و در ادامه به ۴۵ کد محوری تلفیق شد. این کدها در نهایت در قالب هشت مقوله مفهومی اصلی دسته‌بندی شدند که نمایانگر ابزارهای زبانی کلیدی در اجرای استراتژی هستند: 1. استعاره (Metaphor) 2. روایت (Narrative) 3. داستان‌سرایی (Storytelling) 4. رتوریک (Rhetoric) 5. شوخ‌طبعی (Humor) 6. ادب‌ورزی (Politeness) 7. ایدئولوژی (Ideology) 8. معنابخشی (Sensemaking) تحلیل کاربرد این ابزارها در سطوح مختلف گفتمان سازمانی نشان داد که ابزارهایی نظیر استعاره، معنابخشی و روایت در تمام سطوح گفتمان (مایکرو، مزو، گرند و مگا) حضور دارند و نقشی ساختاری در ایجاد معنا و هدایت کنش‌های استراتژیک ایفا می‌کنند. در مقابل، ابزارهایی مانند شوخ‌طبعی و ادب‌ورزی عمدتاً در سطوح مایکرو و مزو (تعاملات فردی و گروهی) عمل می‌کنند و در مدیریت روابط، حفظ سلسله‌مراتب، و کاهش تعارضات مؤثرند. ابزارهای رتوریک و ایدئولوژی بیشتر در سطوح کلان و نهادی (گرند و مگا) عمل کرده و در مشروعیت‌بخشی به تصمیمات استراتژیک، تثبیت فرهنگ سازمانی، و نهادینه‌سازی گفتمان‌های غالب ایفای نقش می‌کنند. از منظر عملکردی، هر ابزار زبانی دارای نقش‌های گوناگونی چون اقناع، مشروعیت‌بخشی، معناپردازی، خلق هویت، انسجام‌بخشی، و حتی مقاومت در برابر تغییر است. به‌عنوان نمونه، استعاره‌ها به ساده‌سازی و ملموس‌سازی مفاهیم پیچیده کمک می‌کنند؛ روایت‌ها انسجام معنایی و حافظه سازمانی می‌سازند؛ داستان‌سرایی برانگیزاننده احساسات و همدلی است؛ رتوریک ساختار قدرت را حفظ می‌کند؛ شوخ‌طبعی ابزار تعدیل یا تثبیت هنجارهاست؛ ادب‌ورزی زبان حفظ چهره و اقتدار است؛ ایدئولوژی چارچوب تفسیر و کنترل گفتمان را می‌سازد؛ و معنابخشی به‌عنوان ابزار بنیادین، فرآیند ایجاد معنا در شرایط ابهام را ممکن می‌سازد. نتیجه‌گیری (Conclusion): این پژوهش نشان می‌دهد که زبان در سازمان‌ها نه‌تنها ابزار انتقال استراتژی، بلکه بستر خلق، تفسیر، و اجرای آن است. ابزارهای زبانی شناسایی‌شده در این مطالعه، عناصر کنش‌گر گفتمانی هستند که از طریق آن‌ها کنشگران سازمانی معنا می‌سازند، مقاومت می‌کنند، اقناع می‌کنند، یا هم‌راستا می‌شوند. چارچوب مفهومی ارائه‌شده در این مطالعه، با ترسیم جایگاه و عملکرد هر ابزار در سطوح مختلف گفتمان، امکانی برای تحلیل دقیق‌تر و کاربردی‌تر فرایندهای زبانی اجرای استراتژی فراهم می‌کند. از منظر نظری، این پژوهش با ترکیب یافته‌های پراکنده و تبیین عملکردی ابزارهای زبانی، به ادبیات «استراتژی به‌مثابه کنش زبانی» انسجام و عمق بیشتری بخشیده است. از منظر کاربردی، نتایج پژوهش می‌تواند به مدیران، مشاوران و فعالان حوزه استراتژی کمک کند تا از این ابزارها به‌طور آگاهانه برای تفسیر تغییر، مشروعیت‌بخشی به تصمیمات، کاهش مقاومت‌ها و ارتقای انسجام سازمانی بهره ببرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابزارهای زبانی؛ اجرای استراتژی؛ گفتمان سازمانی؛ گفتمان استراتژیک؛ زبان در سازمان | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 45 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب