| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شمارهها | 6,877 |
| تعداد مقالات | 74,134 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,824,376 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,228,838 |
تحلیل تطبیقی ظرفیتهای فلسفه دین در بستر علم کلام اسلامی؛ با تأکید بر مکاتب امامیه و ماتریدیه | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 شهریور 1404 اصل مقاله (827.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2025.393889.1006119 | ||
| نویسنده | ||
| حمید فلاحتی* | ||
| استادیار گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14665 تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی ساختار عقلانیت دینی در دو مکتب کلامی امامیه و ماتریدیه، به بررسی لایههای عقلگرایی، روششناسی معرفت دینی و نسبت عقل و وحی در این دو سنت پرداخته است. مسئله اصلی مقاله آن است که هر یک از این مکاتب تا چه اندازه قابلیت نظریهپردازی و بازسازی فلسفه دین اسلامی را در درون سنت خود دارا هستند. پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع اصلی کلامی، آثار متفکران برجسته هر مکتب، و مطالعات معاصر سامان یافته است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که عقلانیت امامیه، با عبور از عقل استنباطی به عقل فلسفی و سپس عقل معناشناختی، الگویی چندلایه و نظاممند از عقل دینی ارائه میدهد که توان تحلیل، بازسازی مفهومی و نظریهپردازی در فلسفه دین را داراست. در مقابل، عقلانیت در مکتب ماتریدیه عمدتاً بر مبنای عقل فطری و اثباتی استوار است و در حوزه تحلیل مفاهیم و تفسیر فلسفی از آموزههای دینی، رویکردی محافظهکارانه و دفاعی اتخاذ میکند. دستاورد نظری پژوهش طراحی دو مدل مفهومی برای تحلیل عقلانیت دینی در هر مکتب و ارائه جدول تطبیقی نهایی است که نشان میدهد عقلانیت امامیه، بهویژه در مواجهه با چالشهای فلسفه دین معاصر، از قابلیت بیشتری برای نظامسازی مفهومی برخوردار است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| عقلانیت دینی؛ فلسفه دین اسلامی؛ مکتب کلامی امامیه؛ مکتب کلامی ماتریدیه؛ روششناسی معرفت دینی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 15 |
||