
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,118 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,220 |
بررسی اثر متغیرهای اقتصاد کلان بر ریسک سیستماتیک سهام 50 شرکت برتر بورس اوراق بهادار ایران: کاربرد روش میانگینگیری مدل بیزین | ||
تحقیقات مالی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/frj.2025.382691.1007647 | ||
نویسندگان | ||
لیلا فرویزی1؛ سکینه سجودی* 2؛ حسین اصغرپور2؛ جعفر حقیقت2 | ||
1پردیس بین المللی ارس دانشگاه تبریز | ||
2دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
از آنجایی که ریسک غیرسیستماتیک را میتوان از طریق تنوع بخشی به سبد دارایی کنترل کرد، توجه محققان و سرمایهگذاران بیشتر معطوف به ریسک سیستماتیک و عوامل تعیین کننده آن بوده است. بعد از بحران مالی جهانی سال 2007 و تخریب اقتصادی و واکنش زنجیرهای عظیم برای تخریب حوزه مالی، این توجه به ریسک سیستماتیک به عنوان عامل حیاتی در رابطه با امنیت مالی بیش از پیش افزایش یافت. بنابراین، با توجه به اهمیت روزافزون ریسک سیستماتیک و نیاز به واکنش مناسب شرکتها به آن، بررسی عوامل مؤثر بر ریسک سیستماتیک حائز اهمیت فراوانی است. در واقع پیش نیاز اقدامات مؤثر در راستای مدیریت ریسک، آگاهی از تأثیر عواملی است که بر میزان ریسک سیستماتیک مؤثرند. علاوه بر این، بتا بهعنوان معیاری برای ریسک سیستماتیک، برای شرکتهایی که در بازار اوراق بهادار فهرست نشدهاند مستقیماً از طریق حرکات قیمت سهام قابل اندازهگیری نیست و این واقعیت هنگام تخمین هزینه سرمایه و ساختارهای ریسک نسبی شرکتهای غیر بورسی مشکلاتی را ایجاد میکند. در نتیجه ارائه الگویی که ریسک سیستماتیک را با استفاده از متغیرهای کلان شرکتها بتوان پیشبینی نمود یک اولویت پژوهشی است. تعداد متغیرهایی که به طور بالقوه بر ریسک سیستماتیک تاثیرگذار هستند زیاد بوده و برای تعیین مهمترین آنها به تحقیقات تجربی نیاز میباشد. با وجود تحقیقات متعددی که به بررسی عوامل تعیینکننده ریسک سیستماتیک سهام شرکتها پرداختهاند، مدلسازی نظری محدودی برای بررسی عوامل کلان تعیین کننده این متغیر وجود دارد و این مطالعات عموماً مبتنی بر انتخاب مجموعهای اختیاری از متغیرهای مستقل بدون ادبیات نظری دقیق هستند. در حالت کلی، در مورد متغیرهایی که بر ریسک سیستماتیک موثر بوده و باید وارد مدل شوند اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف نظرها در اغلب موارد هم منجر به تفاوت در نتیجه نیز شده است. از این رو به دلیل اهمیت ریسک سیستماتیک و عدم جامعیت پژوهشهای پیشین، مطالعه حاضر با اتخاذ رویکرد روش میانگینگیری مدل بیزین (BMA) اثر متغیرهای کلان را بر ریسک سیستماتیک شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی فصلهای 1385 تا 1402 بررسی نموده است. (یعنی در مجموع 72 دوره). با توجه به این که مقادیر متغیرهای کلان برای همه شرکتها در یک سال یکسان است، بنابراین تحلیل مقطعی نمیتواند مفید باشد. بنابراین، در این پژوهش به جای استفاده از ریسک سیستماتیک در سطح شرکت باید از ریسک سیستماتیک یک سبد نمونه از سهام در طول یک دوره زمانی استفاده نمود. این مطالعه یکی از سبدهای متداول در بورس ایران یعنی پرتفوی شامل 50 شرکت فعالتر بورسی را انتخاب نموده است. بنابراین متغیر وابسته این تحقیق بتای سبد 50 شرکت فعالتر بورسی است و 14 متغیر کلان به عنوان متغیر توضیحی بالقوه انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که از بین متغیرهای مورد بررسی درمجموع 8 متغیر دارای بیشترین تاثیر بر ریسک سیستماتیک میباشد که از میان آنها شاخص قیمت اجاره مسکن و شاخص قیمت مصرف کننده به ترتیب در رتبه اول و دوم قرار دارند. متوسط ضریب متغیر اجاره مسکن مثبت و متوسط ضریب شاخص قیمت مصرف کننده منفی است. در رتبه سوم و چهارم به ترتیب نرخ بیکاری و حجم دارایی خارجی سیستم بانکی قرار دارند. ضریب متوسط نرخ بیکاری مثبت و دارایی خارجی دارای متوسط ضریب منفی است. در رتبه پنجم نقدینگی با ضریب مثبت قرار دارد. در نهایت ششمین و هفتمین متغیر توضیحی با PIP بیشتر از 5/0 مخارج دولت و قیمت سکه طلا است که به ترتیب اثر متوسط منفی و مثبت بر ریسک سیستماتیک سبد سهام 50 شرکت برتر دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
ریسک سیستماتیک، متغیرهای اقتصادی کلان، روش میانگین؛ گیری مدل بیزین | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 59 |