
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,885,403 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,254,162 |
توصیف و تفسیر سازوکارهای قومیتسازی در میان مراغیان الموت | ||
پژوهشهای انسانشناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2025.389424.459902 | ||
نویسندگان | ||
محمد مبینی شورستانی* 1؛ سیدهاشم موسوی2؛ محمد امین کنعانی3؛ هادی نوری3 | ||
1دانشجوی دکترای جامعهشناسی فرهنگی گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
2استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
3دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
چکیده هدف: این پژوهش با هدف تحلیل هویت قومی مراغیان الموت از منظر رویکرد کهنگرایی و با استفاده از روش توصیف فربه کلیفورد گیرتز انجام شده است. پرسش اصلی پژوهش بر این محور استوار بود که آیا مراغیان میتوانند بهعنوان یک قومیت مستقل تعریف شوند و چگونه هویت فرهنگی و اجتماعی آنان در مواجهه با تغییرات اجتماعی و فرهنگی باقی مانده است. هدف مقاله، ارزیابی امکان تعریف مراغیان الموت به عنوان قومیت مستقل از رهگذر سنجش شاخصهای نظری کهنگرایی در پرتو دادههای تفسیری (توصیف فربه) است. روش: برای پاسخ به این پرسش، از روش توصیف فربه گیرتز استفاده شد که تمرکز آن بر مشاهده دقیق، تحلیل نمادها و تفسیر معانی فرهنگی در رفتارهای اجتماعی مراغیان است. این روش، که بهعنوان یکی از اصلیترین تکنیکهای مردمنگاری شناخته میشود، به محقق این امکان را میدهد تا لایههای پنهان معانی فرهنگی در آیینها و رفتارهای اجتماعی را شناسایی کند. دادههای این تحقیق از طریق مشاهدات میدانی و مصاحبههای نیمهساختاریافته جمعآوری شدند. پژوهشگر با سفر به روستاهای مراغیان در منطقه الموت، تعاملات اجتماعی، مراسمها و آداب و رسوم مردم را از نزدیک مشاهده کرده و با بررسی اعتقادات دینی، باورهای فرهنگی و نمادهای قومی، ازدواج، مراسم مربوط به مرگ و رفتارهای خاص گروه مراغیان به تحلیل هویت قومی آنان پرداخت. یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان میدهد که مراغیان با حفظ ویژگیهای فرهنگی و آیینی خاص، بهویژه رفتارهای فرهنگی و باورهای دینی، ترکیبی از سنتهای کهن و آموزههای شیعه، توانستهاند هویت قومی خود را حفظ کنند. برخی رفتارهای فرهنگی مانند ازدواج درونگروهی، محدودیت طلاق و انجام آیینهای اختصاصی مذهبی، از ویژگیهای متمایزکننده هویت فرهنگی مراغیان است. همچنین، مراسمهای مذهبی، جداسازی محل دفن مردگان، و حفظ اسرار آیینی از نشانههایی هستند که هویت قومی مراغیان را تقویت میکنند. این نمادها و رفتارها بهعنوان عناصر فرهنگی با اهمیت در شناسایی مراغیان الموت بهعنوان یک گروه قومی مستقل عمل میکنند. نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان میدهد که مراغیان الموت با توجه به رویکرد کهنگرایی، میتوانند بهعنوان یک قومیت مستقل تعریف شوند. این گروه با حفظ ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و آیینی خود، در برابر تغییرات و تهدیدات اجتماعی مقاومت کردهاند. همچنین، برخی شخصیتهای محلی مانند ملاپیراحمد در انتقال آیینها و سنتهای فرهنگی مراغیان نقش داشتهاند و این نقشها در استمرار برخی ویژگیهای هویتی بازتاب یافته است. در مجموع، این پژوهش نشان میدهد که هویت قومی مراغیان الموت حاصل پیوند عناصر فرهنگی کهن و رفتارهای اجتماعیِ بازتفسیرشده در بستر معاصر است؛ بهگونهای که حتی با بروز چالشهای مدرنسازی و تغییرات اجتماعی، مرزهای هویتی این گروه با تکیه بر بازخوانی سنت و پویایی مناسبات حفظ میشود. نوآوری پژوهش در تأکید بر ضرورت رویکرد چندبعدی ـ یعنی ارزشگذاری همزمان مؤلفههای سنتی و نیروهای پویای اجتماعی ـ برای فهم و بازتعریف قومیتی محلی است. واژههای کلیدی: مراغیان الموت، هویت قومی، کهنگرایی، توصیف فربه، کلیفورد گیرتز، مردمنگاری. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: مراغیان الموت؛ هویت قومی؛ کهنگرایی؛ توصیف فربه؛ کلیفورد گیرتز؛ مردمنگاری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 42 |