
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,877 |
تعداد مقالات | 74,134 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,853,461 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,232,310 |
بازیابی مشخصههای زیستی خاک بعد از عملیات چوبکشی در گرادیان ارتفاعی تودههای جنگلی خالص راش (Fagus orientalis Lipsky) | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2025.392879.2794 | ||
نویسندگان | ||
توحید قاسمی1؛ مقداد جورغلامی* 2؛ محمد جعفری1؛ هادی سهرابی1 | ||
1البرز-کرج-میدان امام حسین (ع)-دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
آشفتگیهای کوتاهمدت و بلندمدت پس از بهرهبرداری جنگل، مانند بهمخوردگی خاک، با آسیب به خاک و درختان، تابآوری بومسازگانهای جنگلی در برابر تغییرات اقلیمی را کاهش میدهند. پژوهش حاضر فرآیند بازیابی مشخصههای زیستی (شامل تراکم و زیتودة خشک کرم خاکی، تنفس میکروبی خاک و زیتودة ریشههای مویین) خاکهای فشردهشده در پنج گرادیان ارتفاعی (700، 900، 1100، 1300 و 1500 متر از سطح دریا) و سه شدت تردد (کم، متوسط و زیاد) پس از گذشت 7 سال از عملیات خروج چوب در مسیرهای چوبکشی در مقایسه با مناطق دستنخورده (شاهد) در جنگلهای خیرود و حوزة 46 در عمق 10-0 سانتیمتری خاک آزمون کرد. نتایج آزمون آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد که تأثیر گرادیان ارتفاعی و شدت تردد بر شاخصهای زیستی خاک در جنگلهای راش خالص نشان از کاهش شدید این شاخصها با افزایش گرادیان ارتفاع داشت و افزایش گرادیان ارتفاع از 700 به 1500 متر، سبب کاهش تراکم و زیتودة کرمهای خاکی، تنفس میکروبی، و زیستتوده ریشههای نازک در محدودة ۵۶-۷۳ درصد شد (بیشترین کاهش در زیتوده ریشهها (2/72 درصد) و کمترین کاهش در تنفس میکروبی (8/56 درصد). همبستگی پیرسون بین ویژگیهای زیستی و اثر متقابل گرادیان ارتفاعی و شدت تردد نشان داد که تمامی شاخصهای زیستی همبستگی منفی بسیار قوی و معنیدار نشان میدهد (05/0>p). گرادیان ارتفاعی به عنوان عامل کلیدی تعیینکننده سلامت خاک در جنگلهای راش عمل میکند، بهطوری که ارتفاعات بیش از 1300 متر به دلیل شرایط سخت محیطی و حساسیت به تردد، بیشترین آسیبپذیری را نشان میدهند. اثرات تردد ماشینآلات بر مشخصههای زیستی خاک حتی پس از ۷ سال باقی میماند و بازیابی در ارتفاعات بالا به بیش از هفت سال زمان نیاز دارد. این یافتهها بر ضرورت اتخاذ رویکردهای مدیریت جامع جنگل که عوامل گرادیان ارتفاعی، خاک و گونههای گیاهی را مد نظر قرار میدهند تأکید میکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
جنگلهای هیرکانی؛ تراکم و زیتودة خشک کرم خاکی؛ تنفس میکروبی خاک؛ زیتودة ریشههای مویین | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 24 |