
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,878,665 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,395 |
نابرابری نسبی در قدرت چانهزنی در نظام کامنلا و راهکار مواجهه با آن در حقوق ایران | ||
مطالعات حقوق خصوصی | ||
دوره 55، شماره 2، مرداد 1404، صفحه 313-334 اصل مقاله (899.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlq.2025.352823.1007739 | ||
نویسنده | ||
احمد یوسفزاده* | ||
استادیار، گروه حقوق، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
اصل آزادی قراردادی که در قرون 17 و 18 میلادی بهعنوان اصلی مطلق شناخته میشد، در اثر مداخلات دولتها به اصلی با استثنائات فراوان در قرون 20 و 21 میلادی تبدیل شد. یکی از عوامل تأثیرگذار در این تحول، تغییر در قدرت چانهزنی طرفین است. قدرت چانهزنی با وجود پیچیدگیهایی که در تعریف آن وجود دارد، اما بسیاری از محدودیتهای موجود بر اصل آزادی قراردادی، بهمنظور ایجاد توازن در میزان قدرت چانهزنی میان طرفین است. با وجود آثار سوء فروانی که بر اثر نابرابری نسبی در قدرت چانهزنی طرفین ایجاد میشود، در حقوق ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از بررسی نابرابری نسبی در قدرت چانهزنی و شیوههای مواجهة حقوقی با این نابرابری در حقوق ایران. در انتها مشخص خواهد شد عدم تعادل نسبی در قدرت چانهزنی موجب عدم تعادل و یکطرفه شدن نسبی قرارداد میشود، اما بهحدی نیست که قرارداد تحمیلی باشد یا در بحث سوءاستفاده از اضطرار قرارداد گیرد. قراردادی که با وجود عدم تعادل نسبی منعقد شود، نمیتواند انعکاس ارادة واقعی طرفین باشد و لازم است تا راهکارهای قانونی قضایی برای مواجهه با آن اندیشیده شود. رویکرد مؤثر در حقوق ایران، وضع قواعد پیشفرض اجباری و تفسیر و تکمیل قرارداد به نفع طرف ضعیفتر است. | ||
کلیدواژهها | ||
آزادی قراردادی؛ تفسیر قرارداد؛ تکمیل قرارداد؛ قدرت چانهزنی؛ قاعدة پیشفرض | ||
مراجع | ||
منابع
بهرامی احمدی، حمید (1386). کلیات عقود و قراردادها. چ دوم، تهران: میزان.
خمینی، روحالله (1399). موسوعة الامام الخمینی (تحریرالوسیله). تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خندانی، سید پدرام؛ خاکباز، محمد (1392)، نظریة عدالت معاوضی در قلمرو قراردادها. مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 5(8)، 69-84. https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1896
دادگر، یدالله (1386). اقتصاد بخش عمومی2. قم: دانشگاه مفید.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بیتا). معجم مفردات الفاظ القرآن. ج 1، به کوشش ندیم مرعشلی. بیروت: دارالکتاب العربی.
رنانی، محسن (1376)، بازار یا نابازار. تهران: سازمان برنامه و بودجه.
سربازیان، مجید؛ رستم زاد اصلی، سروش (1396). مبانی و کارکرد قاعدة تفسیر علیه انشاکننده در حقوق قراردادها. دانش حقوق مدنی، 6(1)، 1-11. آخرین بازدید: (23/11/1401): https://dorl.net/dor/20.1001.1.23221712.1396.6.1.1.8
صفایی، سیدحسین (1402). قواعد عمومی قراردادها. چ چهلم، تهران: میزان.
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (1376). سؤال و جواب. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
کاتوزیان، ناصر (1376). عقود و قراردادها. ج 1، چ چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1376)، مسئولیت قهری ـ ضمان قهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کرمی، سکینه (1395). نابرابری قدرت چانهزنی بهعنوان مبنایی برای کنترل قرارداد. مطالعات حقوق تطبیقی، 7(2)، 693-723، https://doi.org/10.22059/jcl.2016.60699.
مدنی، سیدجلالالدین (1383). حقوق مدنی. ج 2، چ اول، تهران: پایدار.
یوسفزاده، احمد؛ سخنور، مهدی؛ رستمزاد اصلی، سروش (1397). تعدیل قضایی قرارداد بر مبنای عدم تعادل اقتصادی آن در حقوق ایران، حقوق آمریکا و اسناد بینالمللی. دانش حقوق مدنی، 14، 64-75، doi: 10.30473/clk.2018.5423
References Allen, J. (2009). Chapter 2 “One-stop shopping. In Making Social Lifes. Milton Keynes: The Open University. Angelo, A. H., & Ellinger, E. P. (1992). Unconscionable contracts: A comparative study of the approaches in England, France, Germany, and the United States. Loyola of Los Angeles International & Comparative Law Journal, 14(2), 455–457. (Available at: https://digitalcommons.lmu.edu/ilr/vol14/iss3/3, Accessed 12 March 2025) Barnhizer, D. (2007). Bargaining Power in Contract Theory. In Larry A. DiMatteo, Robert A. Prentice, Blake D. Morant & Daniel D. Barnhizer (Eds.), Visions of Contract Theory: Rationality, Bargaining and Interpretation. Carolina Academic Press. MSU Legal Studies Research Paper. No. 03-04. Behrami Ahmadi, H. (2007). General Principles of Contracts and Agreements (2nd ed.). Tehran: Mizan Publishing. [in Persian] Dadgar, Y. (2007). Public Sector Economics 2. Qom: Mofid University Press. (in Persian) DiMatteo, L. (2001). Equitable Law of Contracts: Standards and Principles. Transnational Publishers. Horwitz, M. (1974). The historical foundations of modern contract law. Harvard Law Review, 87(4), 917–951. https://doi.org/10.2307/1340045. Hughes, J., & Cain, L. P. (2003). American Economic History (6th ed.). Addison Wesley Longman. Karami, S. (2016). Inequality of Bargaining Power as a Basis for Contract Control. Comparative Law Studies, 7(2), 693–723. https://doi.org/10.22059/jcl.2016.60699 [in Persian] Katouzian, N. (1997). Contracts and Agreements (Vol. 1, 4th ed.). Tehran: Enteshar Co. [in Persian] Katouzian, N. (1997). Tort Liability – Zaman Qahri. Tehran: University of Tehran Press. [in Persian] Kennedy, D. (1982). Distributive and paternalist motives in contract and tort law, with special reference to compulsory terms and unequal bargaining power. Maryland Law Review, 41(3), 563–617. (Available at: http://digitalcommons.law.umaryland.edu/mlr/vol41/iss4/4, Accessed 12 March 2025) Kessler, F. (1943). Contracts of adhesion – some thoughts about freedom of contract. Columbia Law Review, 43(4), 629–630. (Available at: https://scispace.com/pdf/contracts-of-adhesion-some-thoughts-about-freedom-of-2bwvge9xlb.pdf, Accessed 12 March 2025) Khandani, S. P., & Khakbaz, M. (2013). The Theory of Commutative Justice in the Domain of Contracts. Islamic Jurisprudence and Law Studies, 5(8), 69–84. https://doi.org/10.22075/feqh.2017.1896 (in Persian) Khomeini, R. (2020). Encyclopedia of Imam Khomeini (Tahrir al-Wasila). Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini’s Works. [in Persian] Kuhn, J., Lewin, D., & McNulty, P. (1983). Neil W. Chamberlain: A Retrospective Analysis of His Scholarly Work and Influence. British Journal of Industrial Relations, 21(2), 143–160. https://doi.org/10.1111/j.1467-8543.1983.tb00127.x Madani, Seyed Jalal al-Din. (2004). Civil Law (Vol. 2, 1st ed.). Tehran: Paydar Publishing. [in Persian] Meese, A. J. (1999). Liberty and antitrust in the formative era. Boston University Law Review, 70(1), 1–23. DOI: https://doi.org/10.1017/9781009075817.005. Parkes, H. B. (1968). The United States of America: A History (3rd ed.). Alfred A. Knopf. Posner, E. A. (1999). The decline of formality in contract law. In F. H. Buckley (Ed.), The Fall and Rise of Freedom of Contract (pp. 68–69). Cambridge University Press. Pound, R. (1909). Liberty of contract. Yale Law Journal, 18(6), 454–455. (Available at: https://core.ac.uk/download/pdf/132073626.pdf, Accessed 12 March 2025). Raghib Isfahani, H ibn Mohammad. (n.d.). Dictionary of the Vocabulary of the Qur'an (Vol. 1), edited by Nadim Marashli. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi. [in Persian] Reiter, B J. (1981). The Control of the Contract Power. Oxford Journal of Legal Studies, 1(3), 347–374. https://doi.org/10.1093/ojls/1.3.347 Renani, M. (1997). Market or Non-Market. Tehran: Plan and Budget Organization. [in Persian] Safaei, S. H. (2023). General Rules of Contracts (40th ed.). Tehran: Mizan Publishing. [in Persian] Sarbazian, M., & Rostamzad Asli, S. (2017). The Foundations and Functions of the Rule of Interpretation Against the Drafter in Contract Law. Civil Law Knowledge, 6(1), 1–11. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23221712.1396.6.1.1.8 [in Persian] Sidak, G. (2015). Bargaining Power and Patent Damages. Stanford Technology Law Review, 19(1), 1–22. (Available at: https://ssrn.com/abstract=2634152, last visit 23/10/2022). Slawson, W. D. (1996). Binding Promises. Princeton University Press. Summers, R. S. (1963). Professor H. L. A. Hart’s ‘Concept of Law. Duke Law Journal, 1963(4), 629–670. https://doi.org/10.2307/1371248 Tabatabai Yazdi, S. M. K. (1997). Questions and Answers. Tehran: Center for Islamic Sciences Publishing. [in Persian] Unger, R. M. (1983). The critical legal studies movement. Harvard Law Review, 96(3), 563–629. (Available at: https://is.muni.cz/el/law/jaro2008/MVV012468K/um/5433995/Unger_-_The_Critical_Legal_Studies_Movement_.pdf, Accessed 12 March 2025). Wakui, M., & Cheng, T. (2015). Regulating Abuse of Superior Bargaining Position under the Japanese Competition Law: An Anomaly or A Necessity. Journal of Antitrust Enforcement, 3(2), 302–333. https://doi.org/10.1093/jaenfo/jnv022 Yousefzadeh, A., Sokhanvar, M., & Rostamzad Asli, S. (2018). Judicial Adjustment of Contracts Based on Their Economic Imbalance in Iranian Law, U.S. Law, and International Instruments. Civil Law Knowledge, (14), 64–75. https://doi.org/10.30473/clk.2018.5423 [in Persian]
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 92 |