
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,878,625 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,336 |
رابطه تامین مالی بانک و قدرت بازار، با نقش خلق نقدینگی بانک | ||
تحقیقات مالی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/frj.2025.381724.1007639 | ||
نویسندگان | ||
حسن حسینی1؛ مریم خلیلی عراقی* 2؛ علی نمکی3؛ مهدی معدنچی زاج4 | ||
1دانشجوی دکتری مالی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه مدیریت مالی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
3استادیار، گروه مالی و بیمه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
4استادیار، گروه مدیریت مالی، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
بانکها بهعنوان نهادهای مالی اصلی، نقشی حیاتی در اقتصاد ایفا میکنند و از طریق تخصیص منابع و مدیریت نقدینگی، گردش وجوه و تأمین مالی پروژههای اقتصادی را تسهیل مینمایند. آنها با جمعآوری سپردههای مشتریان، منابع مالی لازم برای اعطای وام و اعتبارات اقتصادی را فراهم میسازند. این فرآیند بهعنوان واسطهگری مالی شناخته میشود و اهمیت بانکها در ایجاد نقدینگی، بهویژه در شرایط نوسانات اقتصادی، بر کسی پوشیده نیست. از دیدگاه نظری، بانکها علاوه بر نقش واسطهگری، توانایی خلق نقدینگی را نیز دارند که این امر از طریق تبدیل داراییهای نسبتاً غیرنقد به نقدینگی صورت میگیرد. این قابلیت، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی دارد و برای پایداری سیستم بانکی و ارتقای بازارهای مالی از اهمیت زیادی برخوردار است. تأمین مالی بانک، یکی از ضروریترین عوامل برای اجرای موفقیتآمیز اهداف اقتصادی و اجتماعی شبکه بانکی است. بدون دسترسی به منابع مالی متنوع و کارآمد، بانکها نمیتوانند نقش اصلی خود در ایجاد نقدینگی و تأمین مالی اقتصاد را ایفا کنند. تأمین مالی بانک شامل منابع مختلفی نظیر سپردهها، وامها، خدمات پرداختی و آورده سهامداران میباشد. این منابع نهتنها نقدینگی لازم برای ارائه خدمات بانکی را فراهم میآورند، بلکه توانایی بانکها در مدیریت داراییها و جذب مشتریان جدید را نیز افزایش میدهند. مطابق تعریف بانک توسعه آسیایی، این منابع تأمین مالی میتوانند تبدیل بدهیها به داراییهای نقدشونده را تسهیل کرده و عملاً موجب خلق نقدینگی توسط بانک شوند. در همین راستا، نقش تأمین مالی بانک بهعنوان محرک اصلی قدرت بازار بانکها شناخته میشود. قدرت بازار بانک، به توانایی آنها در جذب مشتریان، مدیریت سهم بازار و تعیین قیمت خدمات اشاره دارد. این توانایی نهتنها پایداری و رقابتپذیری بانکها را تضمین میکند، بلکه نقش مهمی در تسهیل دسترسی مشتریان به خدمات مالی دارد. در حقیقت، قدرت بازار بانکها بازتابی از کیفیت خدمات، شیوههای مدیریتی و توانمندیهای بازاریابی آنها در جذب سپردهها و ارائه اعتبارات مالی است. از سوی دیگر، افزایش قدرت بازار میتواند توان بانکها را در خلق نقدینگی تقویت کرده و ارتباط میان تأمین مالی و نقدینگی ایجادشده توسط بانک را عمیقتر کند. پژوهش حاضر به بررسی رابطه میان تأمین مالی بانک، قدرت بازار و نقش تعدیلی خلق نقدینگی پرداخته است. برای سنجش این متغیرها از شاخصهای معتبر علمی استفاده شده است. قدرت بازار بانکها با شاخص لرنر اندازهگیری شده است. این شاخصها به بررسی سطح تمرکز و میزان رقابت در صنعت بانکداری میپردازند. همچنین تأمین مالی بانک با استفاده از مدل برگر و بومن (2009) که یک شاخص برای اندازهگیری خلق نقدینگی ارائه میدهد، ارزیابی شده است. اطلاعات پژوهش از صورتهای مالی 10 بانک بورسی ایران طی سالهای 1394 تا 1401 جمعآوری شده و با استفاده از مدلهای رگرسیونی چندمتغیره تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهند که تأمین مالی بانک بهصورت کارآمد و متنوع، قدرت بازار را به شکل معناداری افزایش میدهد. علاوه بر این، خلق نقدینگی بانک تأثیر مثبت و معناداری بر رابطه میان تأمین مالی بانک و قدرت بازار داشته و این ارتباط را تقویت میکند. این یافتهها نشاندهنده نقش مهم خلق نقدینگی در پایداری و کارایی سیستم بانکی هستند. با افزایش خلق نقدینگی توسط بانکها، توانایی آنها در جذب منابع مالی بیشتر و ارائه خدمات بهتر به مشتریان افزایش مییابد. این امر موجب تقویت رابطه میان تأمین مالی بانک و قدرت بازار میشود و در نهایت، پایداری شبکه بانکی و رشد اقتصادی کشور را بهبود میبخشد. از این رو، توجه به تعامل میان این سه متغیر در سیاستگذاریهای اقتصادی و نظارتی اهمیت زیادی دارد. پژوهش حاضر همچنین نشان میدهد که عوامل کنترلی نظیر اندازه بانک، سرمایه بانک، اهرم مالی، چرخه اقتصادی و بازده بازار سهام نیز نقش مهمی در تبیین روابط میان تأمین مالی بانک، قدرت بازار و خلق نقدینگی ایفا میکنند. این پژوهش با استفاده از رویکرد دادههای تلفیقی و مدلهای رگرسیونی چندمتغیره، به بررسی دقیقتر اثرات مستقیم و تعدیلی تأمین مالی بانک بر قدرت بازار پرداخته است. یافتهها تأکید دارند که خلق نقدینگی بهعنوان یک متغیر تعدیلکننده، میتواند نقش مهمی در تقویت این رابطه ایفا کند. این مطالعه زمینهای برای طراحی مدلهای پژوهشی جامعتر در حوزه بانکداری فراهم میآورد و توصیههایی عملی برای مدیران بانکی و سیاستگذاران ارائه میکند | ||
کلیدواژهها | ||
تامین مالی بانک؛ قدرت بازار؛ خلق نقدینگی بانک؛ لرنر؛ هرفیندال-هیرشمن | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 94 |