پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,881,264 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,242,404 |
موتیف(نقش‌مایه) در نمایش‌نامه شب هزار و یکم فارسی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2025.395808.2061 | ||
| نویسندگان | ||
| عبدالرضا نادری‌فر1؛ معصومه احمدی* 2 | ||
| 1دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی. | ||
| 2دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| بهرام بیضایی، یکی از برجسته‌ترین نمایش‌نامه‌نویسانِ ادبیات نمایشی معاصر ایران است که در هر یک از نمایش‌نامه‌هایش، بازآفرینی و ابتکار و خلاقیّت به چشم می‌خورد. یکی از نمایش‌نامه‌های برجسته وی «شب هزار و یکم» (1382) است. این نمایش‌نامه در سه پرده یا سه اپیزود به نگارش درآمده است؛ پرده اوّل این نمایش‌نامه با الهام از شاهنامه و داستان ضحاک و کلیّت داستان هزار و یک شب، به بازسازی داستانی گم‌شده از افسانه‌های ایرانی می‌پردازد و در دو پرده دیگر، هزار و یک شب الهام بخش نویسنده بوده است. هر پرده این نمایش‌نامه، مستقل از دیگری است و هر کدام از این اپیزود‌ها، داستان و شخصیت‌های مستقل و منحصر به فرد خود را دارند، اما در عین حال این سه پرده یا سه اپیزود، مشابهت‌های مضمونی و ساختاری دارند و آنچه که باعث این انسجام می‌شود، درون‌مایه‌هایی است که تکرار می‌شوند؛ یعنی این درون مایه‌های تکرار شونده هستند که اپیزود‌های مستقل این نمایش‌نامه را از درون به یکدیگر پیوند می‌دهند. مطالعة عمیق و کاوش معنایی اثر، خواننده را متوجّه وجودِ درون‌مایه‌های تکرار شونده‌ای در بین پردههای این نمایش‌نامه می‌کند که در نقد ادبی، درون‌مایه‌های تکرارشونده را «موتیف» یا «نقش‌مایه» می‌نامند. در این جستار، نقش‌مایه‌های پردههای سه گانة این نمایش‌نامه، به شیوه تحلیلی- توصیفی موردِ واکاوی قرار گرفته است. از جمله یافته‌های این پژوهش می‌توان به درون‌مایه‌های تکرارشوندة ضحاک ماردوش و معادل‌های انسانی آن، مرگ خواهی، مکر زنان، کشمکش هواداران و مخالفان بر سر کتاب هزار و یک شب و موتیف قربانی شدن یکی از شخصیت‌های هر پردة نمایش‌نامه به دست فرد و ساختار ، اشاره کرد که همین موتیف‌ها وحدت معنایی و هنری نمایش‌نامه را رقم می‌زنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بهرام بیضایی؛ نمایش‌نامه؛ شب هزار و یکم؛ هزار و یک شب؛ شاهنامه؛ موتیف | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 54 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب