
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,156 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,277 |
معرفی کتاب علم المناظر در هندوستانِ اسلامیِ قرن هفدهم میلادی: رسالۀ ابنصالح در بارۀ آینههای سوزان سهموی | ||
تاریخ علم | ||
دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 37، بهمن 1403 اصل مقاله (1.29 M) | ||
نوع مقاله: کوتاه | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2025.399583.371835 | ||
نویسنده | ||
امیرمحمد گمینی* | ||
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پروفسور رشدی راشد، استاد بازنشستۀ دانشگاه پاریس، از پژوهشگران بنام در حوزۀ تاریخ ریاضیات در دورۀ اسلامی و از محققانی است که دههها است آثار متعددی در بارۀ تاریخ ریاضی، نجوم و فیزیک منتشر کرده است، از مقالات پژوهشی تا تصحیح و ترجمۀ آثار علمی عربی به فرانسوی. بیشتر آثار او دربارۀ ابن هیثم، ابنسهل، ثابت بن قره و دیگر ریاضیدانان سدههای نخست دوران اسلامی است. او اخیراً متوجه آثار ریاضیدانان اواخر دوران اسلامی نیز شده و به آثار ایشان نیز میپردازد. یکی از جنبههای مهم پرداختن به این ریاضیدانان مربوط به روایت کلانی است که در بارۀ تاریخ علوم در جهان اسلام مطرح است. در دهههای اخیر، با وجود انتشار آثار پژوهشی مختلف در بارۀ دانشمندان سدههای هفتم هجری به بعد در دوران اسلامی، چون نصیرالدین طوسی، قطبالدین شیرازی، غیاثالدین کاشانی، شمسالدین خفری و دیگران، همچنان روایت رایجِ «افول علم» در دوران اسلامی بر سر زبانها است. این روایت هم از نظر شواهد تاریخی و هم از منظر عواملی که برای آن برمیشمارند، نادرست و سادهانگارانه است. واقعیت این است که پژوهشگران تاریخ علوم، دههها است به اهمیت آثار علمی دانشمندان قرون هفتم تا سیزدهم هجری پی بردهاند و به تحقیق و شناسایی و معرفی آرا و آثار ایشان مشغولند. تمدن اسلامی از حدود قرن نهم و دهم هجری، به سه حوزۀ سلطنت بزرگ تقسیم شد: عثمانی، صفوی و گورکانی. از ریاضیدانان مهم دوران صفوی میتوان از محمدباقر یزدی نام برد و از دوران عثمانی، میرم چلبی و از دوران گورکانیِ هند باید عبدالرحیم بن صالح را در نظر داشت. راشد در کتاب اخیر خود با عنوان علم مناظر در هند اسلامی قرن هفدهم [میلادی]، به تصحیح، شرح و ترجمۀ رسالهای در بارۀ آینههای سوزان سهموی از ابنصالح پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
آینههای سوزان؛ افسانه افول علم اسلامی؛ تاریخ علم المناظر؛ رشدی راشد عبدالرحیم بن صالح | ||
مراجع | ||
R. Rashed, «Ibn al-Haytham’s Scientific Research Program», dans M. Alamri, M. El-Gomati et M. Suhail Zubairy (éd.), Optics in Our Time, Berlin, 2016 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 96 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 52 |