پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,876,115 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,215 |
بررسی مشخصه های ادبیات گمانه زن در سه رمان معاصر( کاج زدگی،مه آلود، باران زاد) | ||
| ادب فارسی | ||
| دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 34، اسفند 1403، صفحه 137-160 اصل مقاله (1.43 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2025.390434.2294 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه قدسی جو لنگرودی1؛ عالیه یوسف فام* 2؛ سهیلا قسیمی ترشیزی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه دانشی زبان و ادبیات فارسی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ،ایران | ||
| 2استادیارگروه دانشی زبان و ادبیات فارسی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3استادیارگروه دانشی زبان و ادبیات فارسی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده گمانه‌زن، داستانی است که قوانین جهانش با دنیای واقعی تفاوت دارد؛پادآرمانشهر،آخرالزمان و پساآخرالزمان زیرشاخه‌های این ژانر هستند.این مقاله، با بررسی مشخصه های کاج‌زدگی و باران‌زاد از ضحی کاظمی و مه‌آلود از الیستا آقایی ،علاوه بر بررسی و تصویر نظام های حاکم بر جوامع این داستان ها به بیان شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان می پردازد . نتایج پژوهش نشان می‌دهد که ویژگی‌های این ژانر در چهار شاخۀ اصلی قرار می‌گیرند: مشخصه‌های حکومتی، بشری، اجتماعی و اقلیمی. کاج‌زدگی در بسامد مشخصه‌های حکومتی نظیر استبداد، تدابیر امنیتی، اتهام و اشد مجازات و مشخصه‌های بشری؛ مانند، عدم هویت و ماشین‌انگاری بشر،پیشتاز است؛در حالی که باران‌زاد کمترین بسامد را دارد. هر سه اثر در شخصیت‌پردازی، همزادپنداری و نمایش بشر اندیشمند و انتقام‌جو که خواهان عشق و زندگی است، مشترک هستند. در مشخصه‌های اجتماعی، هر سه اثر پیامد یک فاجعۀ انسانی یا طبیعی هستند و در نظام طبقاتی، بیم و امید،هرج و مرج،خیانت و موجودات عجیب مشترکند.کاج‌زدگی،برخلاف دیگر آثار، فاقد دین و رهبر است و نظامی گری در آن مختص حکمران است؛بسامد این مشخصه در مه آلود، بالاترین و در باران زاد پایین ترین است.شرایط اقلیمی هر سه داستان ،در ناکجاآبادی در آینده رخ می‌دهد؛یعنی ،مه‌آلود در سیاره‌ای دور و دو اثر دیگر روی زمین است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات گمانه‌زن؛ آخرالزمان؛ پادآرمانشهر؛ پسا آخرالزمان؛ داستان معاصر؛ مشخصه | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، شهام ( 1396) . « از اتوپیا تا دیس اتوپیا- نقدی بر درام سیاسی- اجتماعی نظامات توتالیتری( نمونه موردی قلعه حیوانات)». پژوهش در هنر و علوم انسانی،شماره3 ،صص 159-135 .
افشار، حمید رضا ( 1391). « آرمانشهر در اندیشۀ سیاسی غرب و بازتاب آن در تئاتر معاصر». مشرق موعود، شماره21، صص 64-47 .
امینی نسب، الهام(1395). «بررسی مدینۀ فاضله دراندیشۀ سیاسی فارابی».پارسه،شماره 26،صص46-19.
اسلام پور، محمدحسین؛حق‌لسان، مسعود و عباس‌زاده، زهره ( 1397).« اندیشه‌های آرمانشهر و پادآرمانشهر ازدیدگاه صاحب نظران شعر معاصر(سهراب سپهری و فریدون مشیری) ». باغ نظر، شماره 63 ،صص 74-65 .
اکرامی‌فر، محمودرضا(1394). « اسطورۀ جن و پری در ادبیات شفاهی منظوم خراسان». مطالعات فرهنگ- ارتباطات،شماره30، صص65-41.
آدامز، رابرت(1383)،الف.« تعریف ژانر علمی تخیلی».ترجمه زهرا نوحی، فارابی، شماره53،صص 192-169.
ــــــــــــــــــــــــ،ب. «داستان‌های علمی تخیلی چیست؟».ترجمه آیدا دمهری و سیروس امیری، ارغنون، شماره 25، صص 124-79 .
آقایی، اَلیستا (1397). مَه آلود،چاپ اول،تهران: باژ.
برادبری،ری(1375). «داستان‌های علمی تخیلی قبل از میلاد و بعد از 2001 ». ترجمه هادی پیام، ادبیات داستانی،شماره 39 ، صص 188-184 .
بی نیاز، فتح الله(1394). در آمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی،چاپ ششم،تهران: افراز،صص17-16.
حاج‌زمان، محمد(1390). « نقش داستان های علمی تخیلی در دانش و زندگی بشر».کتاب ماه کودک و نوجوان،شماره170،صص 18-1.
حریری،خلیل(1391). «بررسی و مقایسۀ آرمان شهر سهراب سپهری و پادآرمان شهرطاهره صفارزاده » ،ادب و عرفان،شماره11، 205-190.
زندحقیقی، مریم؛ طاهری، علیرضا (1391). «تصویر دیو،غول و جن در کتاب(عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات) القزوینی». نقش مایه،شماره 12،صص 38-27 .
ستاری ساربانقلی،حسن (1395). «منجی شهر در سینمای آخرالزمانی» ، رسانه و فرهنگ،شماره 1،صص 42-19 .
شاو، باب (1381). « داستان علمی تخیلی چیست؟» ،ترجمه خیام فولادی تاتاری،ادبیات داستانی،شماره 59، صص66-57 .
شب‌رنگ، هدی (1399). «بررسی تطبیقی فضای پساآخرالزمانی در رمان جاده اثر کورمک مک کارتی، اسطورۀ جام مقدس و پادشاه ماهیگیر». ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی،شماره61، صص222-195.
فدایی، فربد(1369). «روانشناسی و جامعه شناسی داستان‌های علمی-تخیلی» .ادبستان فرهنگ و هنر، شماره 6، صص33-30 .
کاظمی، ضحی(1397). باران‌زاد،چاپ دوم،تهران: تندیس.
ــــــــــــ (1397). کاج‌زدگی،چاپ اول،تهران:چشمه.
محبی، زهره (1396). «سیر تحول ژانر پسا آخرالزمانی از سینمای زنده تا انیمیشن».به راهنمایی فاطمه حسینی شکیب، دانشکده سینما تئاتر.
میرصادقی، جمال (1377). واژه نامۀ هنرداستان‌نویسی.چاپ اول،تهران:کتاب مهناز.
ــــــــــــــــ (1392). داستان‌های خیالی،چاپ دوم،تهران:سخن .
منابع سایتی:
بی‌نا (1404).« آن چه باید در مورد ادبیات گمانه‌زن بدانیم.». ایران کتاب،
Abadis. (n.d.). Retrieved January 27, 2025, from https://abadis.ir Gerald R، Lucas (2010),” speculative Fiction ”،WILEY Online Library،https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/9781444337822.wb 3/2/1404 ،
https://www.iranketab.ir/blog/speculative-fiction
References Adams, Robert (1383), a," Definition of Science Fiction Genre",Translated by Zahra Noohi, Farabi, vol.53,Autumn,169-192. [In Persian] Adams, Robert (1383), b," What Is Science Fiction Stories? ",Translated by Aida Damehri and Siros Amiri,Arghanoon, vol.25,Autumn,79-124. [In Persian] Afshar, Hamid Reza (1391)," Utopia in Western Political Thought and Its Reflection in Contemporary Theater", Mashreq Mo'oud, vol.21,Spring ,47-64.[In Persian] Amini Nasab, Elham (1395)," A Study of the Ideal City in Al-Farabi's Political Thought" Parseh,vol.26, Spring and Summer, 19-46. [In Persian] and Haghighi, Maryam and Alireza Taheri (1391)," The Image of Demon, Giant, and Jinn in “Wonders of Creation” by Qazvini" , Naqsh Mayeh, vol. 12 ,Autumn, 27-38. [In Persian] Asadi,Shaham (1396), "From Utopia to Dystopia: A Critique on Political-Social Drama of Totalitarian Regimes (Case Study: Animal Farm)",Research in Art and Humanities, vol.3, Shahrivar, 135-159. [In Persian] Bina (1404)," What We Should Know About Speculative Fiction," Iran Ketab. [In Persian] Biniyaz, Fathollah (1394), " An Introduction to Storytelling and Narratology", Ch 6, Tehran, Afraz , 16-17. [In Persian] Bradbury, Ray (1375)," Science Fiction Stories Before Christ and After 2001", Translated by Hadi Payam, Fiction Literature, vol. 39,Spring,184-188. [In Persian] Ekramifar, Mahmoud Reza (1394), " The Myth of Jinn and Fairy in the Oral Literature of Khorasan", Studies on Culture and Communication, vol.30, Summer, 41-65. [In Persian] Eslampour, Mohammad Hossein, Haq Lesan, Masoud and Zohreh bbaszadeh (1397)," Utopian and Dystopian Thoughts from the Perspective of Contemporary Poets (Sohrab Sepehri and Fereydoon Moshiri)",Bagh-e Nazar, vol.63 ,September, 65-74. [In Persian] Fadaei, Farbod (1369)," Psychology and Sociology of Science Fiction Stories", Adabestan-e Farhang va Honar, vol. 6,Khordad, 30-33. [In Persian] Haj Zaman, Mohammad (1390)," The Role of Science Fiction Stories in Human Knowledge and Life" , Ketab-e Mah-e Koodak va Nojavanan, vol.170 ,Autumn,1-18. [In Persian] Kazemi, Zoha(1397), Baran Zad, Ch 2 , Tehran, Tandis. [In Persian] _________ (1397), Kaj Zadegi, Ch 1, Tehran, Cheshmeh. [In Persian] Mohebbi, Zohreh (1396)." The Evolution of Post-Apocalyptic Genre from Live Cinema to Animation", Supervised by Fatemeh Hosseini Shakib, Faculty of Cinema and Theater. [In Persian] Mir Sadeghi, Jamal (1377), Glossary of the Art of Storytelling, Ch 1, Tehran. Ketab Mahnaz, vol. 7. [In Persian] ___________, (1392), Imaginary Stories, Ch 2,Tehran,Sokhan, vol.14. [In Persian] Sattari Sarbanqoli, Hassan (1395),"The Savior of the City in Apocalyptic Cinema" ,Media and Apocalyptic Culture, vol. 1, Spring and Summer, 19- 42. [In Persian] Shabrang, Hoda (1399)," A Comparative Study of Post-Apocalyptic Space in Cormac McCarthy’s “The Road”, the Myth of the Holy Grail, and the Fisher King" , Mystical Literature and Mythology, vol. 61 ,Winter,195- 222. [In Persian] Shaw, Bob (1381), " What Is Science Fiction? " ,Translated by Khayyam Fouladi Tatari, Fiction Literature, vol.59, Ordibehesht , 57-66. [In Persian] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 132 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 22 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب