پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,878 |
| تعداد مقالات | 74,135 |
| تعداد مشاهده مقاله | 137,878,667 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,237,398 |
بررسی نقش بافتار بخشِ صنعتی در کارکرد واسطه‌های تبادل فناوری در زیست‌بوم نوآوری فناورانه در ایران؛ حوزه‌های مورد مطالعه: صنایع دارو، کشاورزی، و نفت، گاز و پتروشیمی | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقالات پژوهشی- کیفی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jed.2025.389779.654487 | ||
| نویسندگان | ||
| آرمان خالدی* 1؛ رضا اسدی فرد2؛ سعید السادات آهنگری2؛ سیدرضا میرزایی دورکی2 | ||
| 1گروه سیاست نوآوری و آینده نگاری، پژوهشکده مطالعات فناوری | ||
| 2گروه سیاست نوآوری و آینده نگاری پژوهشکده مطالعات فناوری | ||
| چکیده | ||
| هدف: در سال‌های اخیر، نوآوری به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی رقابت‌پذیری صنایع مطرح شده و بنگاه‌ها در تلاش هستند با همکاری سایر بازیگران زیست‌بوم نوآوری، زمینه لازم برای خلق نوآوری را فراهم کنند. همکاری‌های فناورانه با چالش‌هایی همراه است و به همین دلیل، واسطه‌های تبادل فناوری برای تسهیل این همکاری‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. این واسطه‌ها از طریق ایجاد شبکه‌های همکاری، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و شناسایی فرصت‌ها، تعاملات سازنده‌ای میان سازمان‌های مختلف برقرار می‌کنند. بررسی‌های پیشین نشان می‌دهد که بافتار صنعتی و ویژگی‌های هر صنعت بر همکاری‌های فناورانه تأثیر دارد و کارکردهای موردانتظار از واسطه‌های تبادل فناوری در صنایع مختلف متفاوت است. با این حال، مطالعات کافی در زمینه تفاوت‌های کارکردی و مدل‌های فعالیت این واسطه‌ها در صنایع مختلف انجام نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی کارکردهای ضروری واسطه‌های تبادل فناوری در هر صنعت و بررسی مدل نقش‌آفرینی آن‌ها با توجه به بافتار صنعتی انجام شده است. برای این منظور، سه صنعت راهبردی کشور شامل دارو، کشاورزی و نفت، گاز و پتروشیمی مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این پژوهش کیفی است و از استراتژی موردکاوی چندگانه استفاده شده است. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه با خبرگان و بررسی اسناد گردآوری شده است. مصاحبه‌شوندگان از میان واسطه‌های تبادل فناوری و فعالان صنایع دارو، کشاورزی و نفت، گاز و پتروشیمی انتخاب شده‌اند. نمونه‌گیری با روش گلوله‌برفی انجام شد و در مجموع 21 مصاحبه کیفی با بازیگران اصلی این صنایع انجام گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت گرفته است. یافته‌ها: در صنعت دارو، به دلیل ویژگی‌های خاص این صنعت و بازیگران فعال آن، کارکردهای تحریک تقاضا و شناسایی نیاز و بیان تقاضا نسبت به دو صنعت دیگر اهمیت کمتری دارد. در مقابل، در صنایع کشاورزی و نفت، به دلیل تنوع و تعدد بازیگران، کارکرد شناسایی نیاز، به‌ویژه تجمیع تقاضاهای خرد، اهمیت بالاتری دارد. همچنین، به دلیل رویکرد سنتی فعالان صنعت کشاورزی و تمایل به خرید از منابع خارجی در صنعت نفت، کارکرد تحریک تقاضا در این دو صنعت نسبت به دارو از اولویت بالاتری برخوردار است. در هر سه صنعت، بررسی واقعی‌بودن و اهمیت نیاز متقاضی ضروری است، اما در صنایع کشاورزی و نفت که مشتریان نهایی عمدتاً داخلی هستند، این کارکرد نسبت به صنعت دارو اهمیت بیشتری دارد. در صنعت کشاورزی، اغلب پروژه‌های فناورانه از پیچیدگی کمتری برخوردارند و یک بنگاه می‌تواند به‌تنهایی محصول موردنیاز را توسعه دهد. اما در صنعت دارو، توسعه برخی داروها نیازمند تعامل و همکاری میان بازیگران مختلف است و در صنعت نفت نیز به دلیل پیچیدگی بالای پروژه‌های فناورانه، طراحی و مدیریت پروژه‌های بزرگ اهمیت بیشتری دارد. از سوی دیگر، به دلیل دانش‌محور بودن صنعت دارو و کوچک بودن جامعه آن، فعالان این حوزه نسبت به قابلیت‌ها و تخصص‌های یکدیگر آشنا هستند و ارتباطات بین‌المللی قوی‌تری دارند. بنابراین، کارکرد انتخاب فناوری و همکار مناسب در این صنعت اولویت چندانی ندارد. در مقابل، در دو صنعت کشاورزی و نفت که فعالان آن‌ها رویکرد سنتی‌تری دارند و با فناوری‌های لبه دانش کمتر آشنا هستند، این کارکرد از اهمیت بالاتری برخوردار است. در تمام صنایع مورد بررسی، مدیریت همکاری و تعاملات میان طرفین و کمک به توسعه بازار نقش مهمی ایفا می‌کند. اما در صنعت دارو، اثبات عملکرد فناوری بیشتر به ارائه مشاوره برای اخذ مجوزهای سازمان غذا و دارو مربوط می‌شود. در مقابل، در صنعت نفت و کشاورزی، به‌ویژه برای کشاورزان خرد، به دلیل ریسک بالای به‌کارگیری فناوری برای اولین بار، ضمانت فناوری از سوی نهادهای متولی از اولویت بالاتری برخوردار است. نتیجه: به دلیل تفاوت در ساختار، ویژگی‌ها و ماهیت فناوری‌ها در صنایع مختلف، همکاری‌های فناورانه در هر صنعت با چالش‌های خاصی روبه‌رو است و واسطه‌های تبادل فناوری باید متناسب با این تفاوت‌ها، نقش‌های خاص خود را ایفا کنند. به عبارت دیگر، واسطه‌های تبادل فناوری باید به‌صورت تخصصی در حوزه‌های مشخص فعالیت کنند و بر کارکردهایی که در هر صنعت از اولویت بالاتری برخوردارند، تمرکز نمایند. در این میان، دولت نیز باید با پشتیبانی هوشمندانه از واسطه‌ها، حمایت‌های خود را بر اساس اولویت‌های هر صنعت تنظیم کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بافتار بخش صنعتی؛ واسطه‌های تبادل فناوری؛ زیست بوم نوآوری؛ همکاری فناورانه؛ کارکرد واسطه | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب