سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات163
تعداد شماره‌ها6,877
تعداد مقالات74,134
تعداد مشاهده مقاله137,824,343
تعداد دریافت فایل اصل مقاله107,228,807
شیرکوند, طیبه, موسوی, سید حجت. (1404). ارزیابی عوامل موثر بر توسعه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه. , 57(1), 63-82. doi: 10.22059/jphgr.2025.389544.1007870
طیبه شیرکوند; سید حجت موسوی. "ارزیابی عوامل موثر بر توسعه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه". , 57, 1, 1404, 63-82. doi: 10.22059/jphgr.2025.389544.1007870
شیرکوند, طیبه, موسوی, سید حجت. (1404). 'ارزیابی عوامل موثر بر توسعه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه', , 57(1), pp. 63-82. doi: 10.22059/jphgr.2025.389544.1007870
شیرکوند, طیبه, موسوی, سید حجت. ارزیابی عوامل موثر بر توسعه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه. , 1404; 57(1): 63-82. doi: 10.22059/jphgr.2025.389544.1007870

ارزیابی عوامل موثر بر توسعه پرنده‌نگری در تالاب صالحیه

پژوهش های جغرافیای طبیعی
دوره 57، شماره 1، اردیبهشت 1404، صفحه 63-82    اصل مقاله (1.56 M)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2025.389544.1007870
نویسندگان
طیبه شیرکوند؛ سید حجت موسوی*
گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
چکیده
همسو با الزامات محیط‌زیستی طبیعت‌گردی، شناخت قابلیت‌های محیطی تالاب‌ها و ویژگی‌های جامعه پرنده‌نگرها، اثرگذار بر توسعه پایدار پرنده‌نگری است. تالاب صالحیه با گونه‌های متنوع پرندگان و موقعیت جغرافیایی خاص، از نظر توان‌های طبیعی و ظرفیت‌های پرنده‌نگری کمتر موردتوجه قرارگرفته است. بنابراین پژوهش پیش‌رو با دیدگاه پایداری اکولوژیکی و اقتصادی، عوامل مؤثر بر توسعه پرنده‌نگری در این تالاب را ارزیابی کرده که به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، تحلیلی و پیمایشی است. جمع‌آوری اطلاعات به روش میدانی و از طریق پرسشنامه محقق ساخته با آلفای 852/0 انجام شد که شامل 4 شاخص دلایل پرنده‌نگری، رفاه و انتظارات پرنده‌نگرها، آگاهی و اطلاع‌رسانی، ریسک‌پذیری و رفتارهای پرخطر بوده و توسط 54 نفر از پرنده‌نگرها به روش نمونه‌گیری در دسترس تکمیل شد. داده‌ها از طریق آمار توصیفی، آزمون کولموگراف-اسمیرنوف، t تک نمونه‌ای، همبستگی و معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد عوامل اثرگذاری مثبت وجود ایستگاه نظاره‌گری، جذابیت نزدیک شدن به لانه پرندگان، اثر مثبت راه‌های ارتباطی مطلوب و دسترسی آسان در تمایل به پرنده‌نگری، رغبت به پرنده‌نگری به دلیل آگاهی علمی از گونه‌های پرندگان، ارجحیت نسبی نظاره‌گری سیار به ایستا، استفاده از تکنولوژی مدرن و دوربین، تأثیر راهنمای طبیعت‌گردی بر ترغیب به تکرار پرنده‌نگری، اثرگذاری مشاهده پرندگان نادر و کمیاب بر بازدید مجدد، و لذت مشاهده پرواز و حرکت دسته‌جمعی پرندگان بالاترین اهمیت را دارند. بنابراین افزایش شناخت علمی از پرندگان، ترویج رفتارهای همسو با زیست آن‌ها، ایجاد کمپ پرنده‌نگری، بهبود راه‌های دسترسی و افزایش امکانات رفاهی در تالاب صالحیه می‌تواند موجب توسعه اکوتوریسم پرنده‌نگری، حفاظت از میراث زیستی و ایجاد اشتغال طبیعت‌محور پایدار شود.
کلیدواژه‌ها
اکوتوریسم؛ پرنده‌نگری؛ گردشگری پایدار؛ تالاب صالحیه
مراجع
  1. ایران‌منش، یعقوب؛ شیرمردی، حمزه علی و جهانبازی گوجانی، حسن. (1396). تالاب «گندمان» یکی از زیباترین تالاب‌های پرنده‌نگری در ایران. طبیعت ایران، 2(4)، 82-91. https://doi.org/10.22092/irn.2017.113385
  2. باقرپور، مریم؛ طباطبایی، فرناز؛ زارع، سلمان؛ نظری‌سامانی، علی‌اکبر و قوهستانی، قاسم. (1402). ارزیابی روند تغییرات پهنه آبی تالاب صالحیه در اثر احداث زهکش. خشک بوم، 13(2)، 123-107.
  3. بهرامیان، سمیه؛ وثوقی، لیلا و امین بیدختی، علی‌اکبر. (1393). توسعه گردشگری تماشای حیات‌وحش و پرنده‌نگری راهکاری سازنده برای حفظ مناطق حفاظت‌شده، نمونه موردی: تالاب میانکاله. اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران.
  4. پاکزادتوچایی، ساحل، راهداری، عبدالعلی، و خسروانی زاده، علی. (1400). پرنده‌نگری در منطقه سیستان، ظرفیتی برای ایجاد اشتغال تالاب نشینان. کنفرانس ملی رویین تن سازی سیستان، زابل.
  5. حسن‌آبادی، داوود، و قلی‌دوست ساسانسرا، ابراهیم. (1397). تأثیر مدیریت استراتژیک تالاب بر گردشگری پایدار منطقه (مطالعه موردی: تالاب انزلی). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 10(2)، 175-189.
  6. سلمانی، مسعود، و احمدیان، مهدی. (1401). روندهای صنعت گردشگری ایران. مدیریت راهبردی و آینده‌پژوهی، 5(9)، 45-73.
  7. عباسی، رسول؛ فلاح، محمدرضا و زمانی، سیده سحر. (1401). واکاوی چالش‌ها و راهکارهای توسعه گردشگری پرنده‌نگری در ایران. محیط‌زیست جانوری. 14(2)، 377-386.‌
  8. کاظمی گوران‌آباد، سمیه، رضوانی، محمدرضا، و دربان آستانه، علیرضا. (1401). ارزیابی و رتبه‌بندی استان‌های کشور برای گردشگری پرندگان در مقصدهای تالابی. گردشگری و توسعه. 11(30)، 313-335.‌ https://doi.org/10.22034/jtd.2021.230102.2123
  9. محمدی، سعید؛ زابلی، مجید، و مصطفوی، سیدمهدی. (1387). توجه ویژه به تالاب‌ها و گردشگری. اولین کنفرانس بین‌المللی بحران آب، زابل.
  10. مولایی‌هشجین، نصراله؛ هوشمند، علیرضا و رحیمی، راحیل. (1393). مکان‌یابی ایستگاه‌های پرنده‌نگری در تالاب‌های استان گیلان با رویکرد گردشگری. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 3(12)، 89-106.
  11. وثوقی، لیلا، و بهرامیان، سمیه. (1396). ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه تقاضای گردشگری پرنده‌نگری، موردمطالعه: تالاب میانکاله، استان مازندران. گردشگری و اوقات فراغت، 4(8)، 13-23.
  12. Aas, Ø., Jørgensen, F. M. O., Stensland, S., Reiertsen, T., & Dybsand, H. N. H. (2023). Your place or mine? Exploring birdwatching tourists’ behaviour disturbing birds in a nature reserve. European Journal of Wildlife Research, 69(44), 1-12. http://dx.doi.org/10.1007/s10344-023-01678-y
  13. Abasi, R., Fallah, M. R, & Zamani, S. S. (2022). Exploring the challenges and solutions for birdwatching tourism development in Iran. Journal of Animal Environment. 14(2), 377-386.‌ [in Persian]
  14. Ares, A., Filippelli, S., Hallowell, R., & Jones, B. (2014). Improving Bird Watching at the Ohio State University Wetlands: Columbus, OH. OSU School of Environment and Natural Resources. http://hdl.handle.net/1811/63130
  15. Bagherpour, M., Tabatabaie, F., Zare, S., Nazari Samani, A.A., & Ghoohestani, G. (2023). Evaluating the changes in the water body of Salehiyeh Wetland caused by the construction of drainage. Journal of Arid Biome, 13(2): 107-123. [in Persian]
  16. Bahramian, S., Vosoughi, L., & Amin Bidokhti, A.A. (2014). Development of tourism wildlife and bird watching as a constructive strategy for the conservation of protected areas, case study: Miankaleh Wetland. First National Conference on Geography, Tourism, Natural Resources and Sustainable Development, Tehran. [in Persian]
  17. De Salvo, M., Cucuzza, G., Ientile, R., & Signorello, G. (2020). Does recreation specialization afect birders' travel intention?. Human Dimensions of Wildlife, 25(2), 1-15. http://dx.doi.org/10.1080/10871209.2020.1778822
  18. Domínguez-Gómez, J. A., & González-Gómez, T. (2017). Analyzing stakeholders’ perceptions of golf-course-based tourism: A proposal for developing sustainable tourism projects. Tourism Management, 63, 135–143. http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2017.05.015
  19. Guillette, L. M., & Healy, S. D. (2018). Social learning in nest‐building birds watching live‐streaming video demonstrators. Integrative Zoology, 14(2), 204-213. http://dx.doi.org/10.1111/1749-4877.12316
  20. Hassan Abadi, D., & Gholidoost Sasansara, E. (2019). The impact of strategic management of wetland on region sustainable tourism (case study: Anzali Wetland). New Attitudes in Human Geography, 10(2), 175-189. [in Persian]
  21. Iranmanesh, Y., Shirmardi, H. A, & Jahanbazi Gujani, H. (2017). Gandoman Wetland: One of the Most Beautiful Bird Watching Wetlands in Iran. Journal of Iran Nature, 2(4), 82-91. https://doi.org/10.22092/irn.2017.113385 [in Persian]
  22. Johannesen, A.B., & Skonhoft, A. (2005). Tourism, poaching and wildlife conservation: What can integrated conservation and development projects accomplish?. Resource and Energy Economics, 27(3), 208–226. https://doi.org/10.1016/j.reseneeco.2004.10.001
  23. Just, J. (2022). Cultivating more-than-human care: Exploring bird watching as a landscaping practice on the example of sand martins and flooded gravel pits. Frontiers of Architectural Research, 11(6), 1205-1213. https://doi.org/10.1016/j.foar.2022.04.007
  24. Kazemi Gooranabad, S., Rezvani, M. R., & Darban Astana, A. R. (2022). Assessment and ranking of the country's provinces for bird tourism in wetland destinations. Journal of Tourism and Development. 11(30), 313-335.‌ https://doi.org/10.22034/jtd.2021.230102.2123 [in Persian]
  25. Kronenberg, J. (2016). Birdwatchers’ wonderland? Prospects for the development of birdwatching tourism in Poland. Journal of Ecotourism, 15(1), 78–94. http://dx.doi.org/10.1080/14724049.2016.1142556
  26. Lee, C-K., Lee, J-H., Kim, T-K., & Mjelde, J. W. (2010). Preferences and willingness to pay for bird-watching tour and interpretive services using a choice experiment. Journal of Sustainable Tourism, 18(5), 695-708. https://doi.org/10.1080/09669581003602333
  27. Li, Y. X., Liang, L., Gong, P., Liu, Y., & Liang, F.F. (2013). Bird watching in China reveals bird distribution changes. Chinese Science Bulletin, 58(6), 649-656. http://dx.doi.org/10.1007/s11434-012-5458-7
  28. Lukinović, M., & Jovanović, L. (2020). Branding Belgrade as a Bird Watching Destinations. 5th International Thematic Monograph: Modern Management Tools and Economy of Tourism Sector in Present Era, 271-284. http://dx.doi.org/10.31410/tmt.2020.271
  29. Maldonado, J.H., Moreno-Sánchez, R.d.P., Espinoza, S., Bruner, A., Garzón, N., & Myers, J. (2018). Peace is much more than doves: The economic benefits of bird-based tourism as a result of the peace treaty in Colombia. World Development, 106(2), 78–86. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2018.01.015
  30. Mohammadi, S., Zaboli, M., & Mostafavi, S. M. (2008). Special attention to wetlands and tourism. First International Conference on Water Crisis, Zabol. [in Persian]
  31. Molaei Hashjin, N., Houshmand, A.R., & Rahimi, R. (2014). Locating bird watching stations in the wetlands of Gilan Province with a tourism approach. Geographical Journal of Tourism Space, 3(12), 89-106. [in Persian]
  32. Ocampo-Peñ Uela, N., & Winton, R. S. (2017). Economic and conservation potential of bird-watching tourism in postconflict Colombia. Tropical Conservation Science, 10(1), 1-6. http://dx.doi.org/10.1177/1940082917733862
  33. Oppliger, E. A., Fontoura, F. M., de Oliveira, A. K. M., de Toledo, M. C. B., da Silva, M. H. S., & Guedes, N. M. R. (2016). The tourism potential for birdwatching in three green areas in the city of Campo Grande, MS. Revista Brasileira de Pesquisa em Turismo, 10(2): 274-292. https://doi.org/10.7784/rbtur.v10i2.789
  34. Özkan, N. (2023). Evaluation of bird watching tourism from different aspects. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(19), 202-221.
  35. Pakzad Tochaei, S., Rahdari, A.A., & Khosravani Zadeh, A. (2021). Birdwatching in the Sistan region, a potential for creating employment for wetland dwellers. National Conference on Reinvigorating Sistan, Zabol. [in Persian]
  36. Pal, S., & Talukdar, S. (2018). Application of frequency ratio and logistic regression models for assessing physical wetland vulnerability in Punarbhaba river basin of Indo-Bangladesh. Human and Ecological Risk Assessment: An International Journal, 24(5), 1291-1311. https://doi.org/10.1080/10807039.2017.1411781
  37. Ren, J., Su, K., Zhou, Y., Hou, Y. & Wen, Y. (2022). Why Return? Birdwatching Tourists’ Revisit Intentions Based on Structural Equation Modelling. Sustainability 14(21), 14632. http://dx.doi.org/10.3390/su142114632
  38. Salmani, M., & Ahmadian, M. (2022). Trends in the Iranian Tourism Industry. Journal of Strategic Management and Future Research, 5(9), 45-73. [in Persian]
  39. Steven, R., Morrison, C., & Castley, J. G. (2015). Birdwatching and avitourism: a global review of research into its participant markets, distribution and impacts, highlighting future research priorities to inform sustainable avitourism management. Journal of Sustainable Tourism, 23(8-9), 1257-1276. https://doi.org/10.1080/09669582.2014.924955
  40. Suana, I. W., Ahyadi, H., Hadiprayitno, G., Amin, S., Sukmaring, L. A. T. T. W., & Sudaryanto, F. X. (2020). Environment carrying capacity and willingness to pay for bird-watching ecotourism in Kerandangan Natural Park, Lombok, Indonesia. Biodiversitas Journal of Biological Diversity, 21(5), 2266-2274. http://dx.doi.org/10.13057/biodiv/d210557
  41. Terkenli, T. S., Castiglioni, B., & Cisani, M. (2019). The challenge of tourism in terraced landscapes. World Terraced Landscapes: History, Environment, Quality of Life, Chapter 18, 295-309. https://doi.org/10.1007/978-3-319-96815-5_18
  42. Vosoghi, L., & Bahramian, S. (2017). Evaluation of factors affecting the development of bird watching tourism demand, case study: Miankaleh Wetland, Mazandaran Province. Journal of Tourism and Leisure Time, 4(8), 13-23. [in Persian]
  43. Zarifian, S., Rostami, J., & Alavi, A. (2013). Site-selection of optimal sites for bird watching to ecotourism and hospitality development in International Qurigol Wetland. IOSR Journal of Humanities and Social Science, 12(5), 30-36. http://dx.doi.org/10.9790/0837-1253036
  44. Zhang, Z., & Huang, G. (2020). How do urban parks provide bird habitats and birdwatching service? Evidence from Beijing, China. Remote Sensing, 12(19), 3166. http://dx.doi.org/10.3390/rs12193166
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 155
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 53





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب