
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,881,371 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,242,597 |
از رصد مصرف تا واکنش به ناپایداری ردپای آب: بهینهسازی چندهدفه یکپارچه الگوی کشت با رویکرد کلنگر– جزئینگر (مطالعه موردی: استان مرکزی) | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 تیر 1404 اصل مقاله (1.9 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2025.395048.669937 | ||
نویسندگان | ||
سعید فراهانی1؛ فرهاد میرزایی اصلی شیرکوهی* 2؛ مسعود پارسی نژاد3؛ محمود اکبری4 | ||
1گروه مهندسی آبیاری و ابادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
2گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگده مهندس دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. | ||
3گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشکده مهندسی کشاورزی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. | ||
4گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه اراک | ||
چکیده | ||
با توجه به محدودیت منابع آب و لزوم مدیریت تقاضای آب بهویژه در بخش کشاورزی، تدوین راهکارهای مؤثر برای کاهش فشار بر منابع آب ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بهینهسازی الگوی کشت در سطح شهرستانی، با تکیه بر شاخص ردپای آب و ملاحظات اقتصادی و زیستمحیطی صورت گرفت. با بهرهگیری از دادههای اقلیمی، زراعی و اقتصادی طی دوره ۱۰ساله، ردپای آب آبی و سبز برای ۱۸ محصول محاسبه شد. بهینهسازی الگوی کشت با الگوریتم چندهدفه NSGA-II طراحی شد. دو تابع هدف کاهش نسبت مصرف آب آبی به آب سبز و افزایش سود خالص اقتصادی همراه با قیود امنیت غذایی و زیستمحیطی تعریف گردید. نتایج نشان داد در الگوهای کشت با آزادی بیشتر، نسبت آب آبی به آب سبز در سطح استان بیش از ۳۵ درصد کاهش یافت. در برخی شهرستانها، حجم مصرف آب آبی تا بیش از ۶۰ میلیون مترمکعب کمتر از وضعیت پایه برآورد شد. سطح کشت اراضی فاریاب و دیم به ترتیب حدود ۲۵ درصد کاهش و بیش از ۳۰ درصد افزایش یافت که منجر به تغییر توازن برداشت از منابع به نفع آب سبز شد. پایداری منابع آب با استفاده از شاخص کمبود آب آبی (BWS) نیز با پراکنش حول مقدار بهینه یک، در تمامی شهرستانها حفظ شد و یا بهبود یافت. از نظر اقتصادی، در سناریوهای با آزادی بیشتر، سود خالص اقتصادی نسبت به وضعیت پایه به طور نسبی پایدار باقی ماند. یافتهها، بر کارآمدی یک رویکرد تلفیقی مبتنی بر ردپای آب و بهینهسازی چندهدفه الگوی کشت تأکید دارد.کلیدواژهها: الگو و ترکیب کشت، شاخص کمبود آب آبی (BWS)، مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی ردپای آب؛ الگو و ترکیب کشت؛ بهینه سازی چندهدفه الگوی کشت؛ شاخص کمبود آب آبی (BWS)؛ مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 59 |