
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,877 |
تعداد مقالات | 74,134 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,853,460 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,232,310 |
دانشگاهها و فقدان جامعهپذیری سازمانی در ایران؛ با تأکید بر دورۀ پهلوی دوم | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 2، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 56، شهریور 1404، صفحه 389-408 اصل مقاله (893.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2025.386500.1564 | ||
نویسنده | ||
عباس خورشید نام* | ||
گروه جامعهشناسی انقلاب، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
دانشگاههای شهر تهران در طول دوران سلطنت پهلوی دوم همواره صحنۀ اعتراض و درگیری بودهاند. غالباً دلیل اصلی این نارضایتی، انسدادی عنوان میشود که راه را بر مشارکت سیاسی بسته بوده است. اما اعتراضات دانشجویی در این دوران ابعادی دارد که به انسداد سیاسی قابلتقلیل نیست. هدف این مقاله این است که با مطالعۀ اسنادی نشان دهد یکی از علل مهم برپایی اعتراضات دانشجویی، نبود جامعهپذیری سازمانی مناسب بوده است. این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. برایناساس، مجموعهای از اسناد، مصاحبهها، پژوهشها و منابع تاریخ شفاهی مطالعه شدند تا مهمترین مضامین آنها درمورد موضوع تحقیق استخراج شود. در بسیاری از موارد، دانشجویان برای زیرپاگذاشتن ضوابط عمومی دانشگاه دست به اعتراض میزدند تا مقررات کلاسها و نحوۀ برگزاری امتحانات را به شکل دلخواه خود تغییر دهند. به عبارت دیگر، مخدوششدن مرز بین امر سیاسی و امر صنفی سبب میشد دانشجویان هر شکلی از اعتراض به نظم دانشگاه را مشروع بدانند و مسئولان دانشگاه نیز توان مدیریت چنین سطحی از تنش را نداشتند. برایناساس، اعتراضات دانشجویی لزوماً ناشی از انسداد سیاسی و تلاش برای برونرفت از بنبست ناشی از توسعۀ نامتوازن نبود و بخشی از این اعتراضات، از دل بیهنجاری سازمانی حاکم بر دانشگاهها برمیآمد. | ||
کلیدواژهها | ||
پهلوی دوم؛ جامعهپذیری سازمانی؛ دانشگاه؛ دیوانسالاری؛ نهادمندی | ||
مراجع | ||
افخمی، مهناز (بی تا). مجموعه پروژه تاریخ شفاهی. مریلند: بنیاد مطالعات ایران.
امجدی، جلیل (1395). مجید شریف واقفی. تهران: انتشارات سوره مهر.
بوردیو، پیر (1397). درباره دولت؛ کلاسهای کالج فرانسه (1992-1989). ترجمه سروش قرایی. تهران: نشر مولی.
جیرانی، هوشنگ (1399). درامدی بر جنبش دانشجویی در ایران (1357-1320). تهران: نشر خزه.
دانایی، محمدحسین (1398). دوران دانشکده. تهران: نشر اطلاعات.
دلال رحمانی، محمدحسین (1402). از نابهنگامی حیات تا سترونسازی خیال؛ مطالعهای جامعهشناختی در ادبیات داستانی ایران. تهران: نشر ققنوس.
رفیع، جلال(1388). از دانشگاه تهران تا شکنجه گاه ساواک. تهران: نشر موزه عبرت ایران.
زرشناس، شهریار (1393). جنبش دانشجویی در ایران. تهران: دفتر نشر معارف.
ساعی، علی و بابائی، حمیدرضا (1403). تحلیل تاریخی تطبیقی مدرنیته سیاسی در ایران (1320-1285). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 13 (3): 367-345.
سحابی، عزتالله (1388). نیم قرن خاطره و تجربه. تهران: نشر فرهنگ صبا.
ضیاء ظریفی، ابوالحسن (1395). سازمان دانشجویی دانشگاه تهران، نگاهی دیگر به پیشینه مبارزات دانشجویی در ایران 1332-1320 شمسی. تهران: نشر شیرازه.
عبدی، عباس (1393). جنبش دانشجویی پلیتکنیک تهران (دانشگاه امیرکبیر) از 1338 تا 1357. تهران: نشر نی.
غفاری، غلامرضا (1403). مسئله اعتماد اجتماعی و چالش حکمرانی در ایران معاصر. فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 13 (4): 494-469
فوکویاما، فرانسیس (1397). نظم و زوال سیاسی. ترجمه رحمن قهرمانپور. تهران: نشر روزنه.
کریمیان، علیرضا (1381). جنبش دانشجویی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
میثمی، لطفالله (1378). از نهضت آزادی تا مجاهدین. تهران: نشر صمدیه.
نبوی، نگین (1388). روشنفکران و دولت در ایران؛ سیاست، گفتار و تنگنای اصالت. ترجمه حسن فشارکی. تهران: نشر شیرازه کتاب و پردیس دانش.
نخعی، هادی (1395). مرور توصیفی-تحلیلی پنجاه سال جنبش دانشجویی ایران (1395-1309). تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
نیکفر، محمدرضا (1399). چپ ایرانی. نشریه علوم انسانی و اجتماعی آزادی اندیشه. 9، 88-57
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1380). اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران (1329- 1357ش). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
هانتینگتون، ساموئل (1397). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر علم.
یزدی، ابراهیم (1383). جنبش دانشجویی در دو دهه (1340-1320). تهران: نشر قلم.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 84 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 72 |