سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات163
تعداد شماره‌ها6,877
تعداد مقالات74,134
تعداد مشاهده مقاله137,824,467
تعداد دریافت فایل اصل مقاله107,228,889
خاکی فیروز, زهرا, نیک نامی, مهرداد, کشاورز, مرضیه, صبوری, محمد صادق. (1404). مدل امیدبخش تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب مطالعه موردی: دشت سیستان. , 16(2), 107-124. doi: 10.22059/jrur.2024.373544.1920
زهرا خاکی فیروز; مهرداد نیک نامی; مرضیه کشاورز; محمد صادق صبوری. "مدل امیدبخش تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب مطالعه موردی: دشت سیستان". , 16, 2, 1404, 107-124. doi: 10.22059/jrur.2024.373544.1920
خاکی فیروز, زهرا, نیک نامی, مهرداد, کشاورز, مرضیه, صبوری, محمد صادق. (1404). 'مدل امیدبخش تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب مطالعه موردی: دشت سیستان', , 16(2), pp. 107-124. doi: 10.22059/jrur.2024.373544.1920
خاکی فیروز, زهرا, نیک نامی, مهرداد, کشاورز, مرضیه, صبوری, محمد صادق. مدل امیدبخش تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب مطالعه موردی: دشت سیستان. , 1404; 16(2): 107-124. doi: 10.22059/jrur.2024.373544.1920

مدل امیدبخش تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب مطالعه موردی: دشت سیستان

پژوهش های روستائی
مقاله 7، دوره 16، شماره 2، مرداد 1404، صفحه 107-124    اصل مقاله (1.28 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrur.2024.373544.1920
نویسندگان
زهرا خاکی فیروز1؛ مهرداد نیک نامی* 1؛ مرضیه کشاورز2؛ محمد صادق صبوری1
1گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
2گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
چکیده
سیل یکی از شایع‌ترین و شدیدترین خطرات طبیعی در سراسر جهان است. با توجه به تغییرات اقلیمی، انتظار می‌رود مخاطرات ناشی از سیل در آینده افزایش یابد. در حال حاضر، بسیاری از سازمان‌ها، افزایش تاب‌آوری جوامع را در اولویت قرار داده و با اقدامات آموزشی به مدیریت مخاطراتی همچون سیلاب پرداخته‌اند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب، شناسایی عوامل اثرگذار بر تاب‌آوری کشاورزان و نیز بررسی تأثیر تاب‌آوری در کاهش آسیب‌پذیری کشاورزان از سیلاب می‌باشد. در این راستا از رویکرد پژوهش ترکیبی استفاده شد که در مرحله کیفی از روش نظریه بنیانی و در مرحله کمّی از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته‌های کیفی به‌وسیله نرم‌افزار 9 Atlas_ti تحلیل‌شده و در پایان مرحله کیفی، عوامل اثرگذار بر تاب‌آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب استخراج گردید. در مرحله کمّی، مدل اثرات تاب‌آوری در کاهش آسیب‌پذیری کشاورزان استخراج گردید. برای طراحی و اعتباریابی مدل از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی با نرم‌افزار Smart PLS3 استفاده شد. یافته‌های بخش کیفی نشان داد عوامل اقتصادی، آموزشی – ترویجی، قانونی، زیست‌محیطی و زیر بنایی بر تاب‌آوری کشاورزان در برابر سیلاب تأثیر دارند. در بخش کمّی نیز نتایج پژوهش نشان داد دسترسی به خدمات اساسی به‌عنوان یکی از ابعاد مهم تاب‌آوری نقش مهمی در کاهش آسیب‌پذیری دارد. همچنین عوامل آموزش و ترویجی به‌عنوان مهم‌ترین عوامل اثر گذار، نقش مثبت و معنی‌داری بر افزایش تاب‌آوری دارند.
کلیدواژه‌ها
آسیب‌پذیری؛ تاب‌آوری؛ تحلیل ساختاری؛ سیلاب؛ نظریه بنیانی
مراجع
  1. اسدی، علی؛ براتی، علی‌اکبر؛ احمدی، حسنا و گلابی فر، جاسم. (1401). واکاوی آسیب‌پذیری معیشت خانوارهای روستایی نسبت به تغییرات اقلیمی در استان کرمانشاه. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، (2) 13، 225-210. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20087373.1401.13.2.2.7
  2. اسلامیان، سعید و سبزواری، یاسر. (1401). سیل و تاب‌آوری. نشریه حفاظت آب‌وخاک، (1)12، 150-137. https://doi.org/10.30495/wsrcj.2022.70129.11330
  3. الهائی زاد، مریم و فروزانی، معصومه. (1398). راهکارهای عملی جهت کاهش گردوغبار و پیامدهای ناشی از آن‌ها. سومین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در مهندسی کشاورزی، محیط‌زیست و منابع طبیعی، 28 خرداد 1398، مشهد. 9-1.
  4. جان بزرگی، محمد؛ زهتابیان، غلام‌رضا؛ خسروی، حسن و حنیفه پور، مهین. (1400). بررسی چالش‌های گردوغبار و راهکارهای مقابله با آن در منطقه سیستان. مجله زیست سپهر، (1)14، 45 -37. https://biosepehrsj.ut.ac.ir/article_81969.html
  5. حسین نیا، الهام؛ آمار، تیمور و عیسی پور، رمضان. (1399). تحلیل مؤلفه‌های اجتماعی اثرگذار بر تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در مواجهه با سیلاب (موردمطالعه: روستاهای شرق استان گیلان). فصلنامه پژوهش‌های روستایی، (4) 11، 661-646. https://doi.org/10.22059/jrur.2020.305926.1529
  6. خاکی‌فیروز، زهرا؛ نیک‌نامی، مهرداد؛ کشاورز، مرضیه و صبوری، محمدصادق. (1401). شناسایی عوامل مؤثر برافزایش تاب‌آوری کشاورزان دشت سیستان در مواجهه با خشک‌سالی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، (1)18، 179-161.
  7. https://dor.net/dor/20.1001.1.20081758.1401.18.1.10.3
  8. خاکی‌فیروز، زهرا؛ نیک‌نامی، مهرداد؛ کشاورز، مرضیه و صبوری، محمدصادق. (1403). ارزیابی آسیب‌پذیری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی در دشت سیستان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، (2)20، 20-1. doi:10.22034/IAEEJ.2025.453420.1795
  9. سازمان مدیریت بحران استان سیستان و بلوچستان. (1401). وضعیت آب و هوایی سیستان و بلوچستان. قابل‌دسترسی در آدرس اینترنتی https://ndmo.moi.ir/
  10. شهر نگار، (1400). نقشه سیل استان سیستان و بلوچستان. قابل‌دسترسی در آدرس اینترنتی:
  11.  https://www.shahrnegar.com/product/sayl-sistanvabalouchestan
  12. کمالی، زهرا و قاسمی، مریم. (1402). بررسی تاب‌آوری کالبدی مساکن خانوارهای روستایی در برابر سیل (مطالعه موردی: شهرستان درگز). فصلنامه روستا و توسعه پایدار فضا، (3)4، 135-111. https://doi.org/10.22077/vssd.2023.5126.1086
  13. مرکز آمار ایران، (1400). سالنامه آماری سال 1400 استان سیستان و بلوچستان، فصل دوم – سرزمین و آب‌وهوا. قابل‌دسترسی در آدرس اینترنتی https://nnt.sci.org.ir/sites/Apps/yearbook/Lists/year_book_req/Item/newifs.aspx
  14. موسوی، سمیه و نیک‌نامی، مهرداد. (1400). تبیین سیاست‌های پیشران مدیریت خشک‌سالی: موردمطالعه استان تهران. فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، (11)40، 153-132. https://sspp.iranjournals.ir/article_247492.html
  15. Akter, M., Chowdhury, A. K., & Chowdhury, M. A. H. (2012). Soil organic matter, mineral nutrients and heavy metals status of some selected regions of Bangladesh. Journal of Environmental Science and Natural Resources, 5(2), 1–9.
  16. Albuquerque, P. H., & Rajhi, W. (2019). Banking stability, natural disasters, and state fragility: Panel VAR evidence from developing countries. Research in International Business and Finance, 50, 430–443. https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2019.06.001
  17. Ayanwuyi, E., Kuponiyi, F. A., Ogunlade, I., & Oyetoro, J. O. (2010). Farmers perception of impact of climate changes on food crop production in Ogbomosho agricultural zone of Oyo State, Nigeria. Global Journal of Human Social Science, 10(7), 33–39.
  18. Bruck, T., D Errico, M., & Pietrelli, R. (2019). The effects of violent conflict on household resilience and food security: Evidence from the 2014 Gaza conflict. World Development, 119, 203–223. DOI: 10.1016/j.worlddev.2018.05.008
  19. Bryan, E., Ringler, C., Okoba, B., Roncoli, C., Silvestri, S., & Herrero, M. (2013). Adapting agriculture to climate change in Kenya: Household strategies and determinants. Journal of Environmental Management, 114, 26–35. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2012.10.036.
  20. Cinner, J. E., & Barnes, M. L. (2019). Social Dimensions of Resilience in Social-Ecological Systems. One Earth, 1(1), 51–56. https: doi.org/10.1016/j.oneear.2019.08.003
  21. Deng, P., Zhang, M., Hu, Q., Wang, L., & Bing, J. (2022). Pattern of spatio-temporal variability of extreme precipitation and flood-waterlogging process in Hanjiang River basin. Atmospheric Research, 276, 106258. https://doi.org/10.1016/j.atmosres.2022.106258.
  22. Gangadharappa, H., Pramod, K., & Shiva, K. H. G. (2007). Gastric floating drug delivery systems: a review. Indian Journal of Pharmaceutical Education and Research, 41(4), 295–305.
  23. Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M., & Ringle, C. M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European Business Review, 31(1), 2–24. doi/10.1108/ebr-11-2018-0203/full/html.
  24. Hair Jr, J., Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2021). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). Sage publications. https://www.pls-sem.net/pls-sem-books/a-primer-on-pls-sem-3rd-ed/
  25. Hamidi, A. R., Zeng, Z., & Khan, M. A. (2020). Household vulnerability to floods and cyclones in Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 46, 101496. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101496
  26. Keshavarz, M., & Karami, E. (2014). Farmers’ decision-making process under drought. Journal of Arid Environments, 108, 43–56. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2014.03.006.
  27. Keshavarz, M., & Moqadas, R. S. (2021). Assessing rural households’ resilience and adaptation strategies to climate variability and change. Journal of Arid Environments, 184, 104323. https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2020.104323.
  28. Khakifirouz, Z., Niknami, M., Keshavarz, M., & Sabouri, M. S. (2024a). From the farmers’ point of view, how threatening and harmful are natural hazards? A Q methodology. International Journal of Disaster Risk Reduction, 102, 104278. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2024.104278.
  29. Khakifirouz, Z., Niknami, M., Keshavarz, M., & Sabouri, M. S. (2024b). Transition from vulnerability to resilience to dust storms: a mixed-methods research. Natural Hazards. https://doi.org/10.1007/s11069-024-06901-w.
  30. Kurnio, H., Fekete, A., Naz, F., Norf, C., & Jüpner, R. (2021). Resilience learning and indigenous knowledge of earthquake risk in Indonesia. International Journal of Disaster Risk Reduction, 62, 102423. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102423.
  31. Lee, V.-H., Ooi, K.-B., Choong, C.-K., & Wong, K.-L. (2013). Organizational Learning: A Mediating Factor between Technological Innovation and TQM. Diversity, Technology, and Innovation for Operational Competitiveness: Proceedings of the 2013 International Conference on Technology Innovation and Industrial Management, 2–279.
  32. Leeuwis, C. (2013). Communication for rural innovation: rethinking agricultural extension. John Wiley & Sons. https://modares.ac.ir/uploads/En-Agr.Doc.
  33. Mahmoudzadeh, J., Sabouri, M. S., Niknami, M., & Danaee, E. (2022). Analysis of Scientific–Executive Capability and Up-to-date of Iran’s Parliament Approvals in Drought Crisis Management. International Journal of Agricultural Management and Development (IJAMAD), 12(3), 197–207. [In Persian].
  34. Murendo, C., Kairezi, G., & Mazvimavi, K. (2020). Resilience capacities and household nutrition in the presence of shocks. Evidence from Malawi. World Development Perspectives, 20, 100241.https://doi.org/10.1016/j.wdp.2020.100241
  35. Okunola, O. H., & Olawuni, P. O. (2022). Determinants of household flood resilience strategies in Kaduna Metropolis, Nigeria. Urban Climate, 44, 101216. https://doi.org/10.1016/j.uclim.2022.101216
  36. Rashki, A., Kaskaoutis, D. G., Francois, P., Kosmopoulos, P. G., & Legrand, M. (2015). Dust-storm dynamics over Sistan region, Iran: Seasonality, transport characteristics and affected areas. Aeolian Research, 16, 35–48. https://doi.org/10.1016/j.aeolia.2014.10.003
  37. Scherzer, S., Lujala, P., & Rød, J. K. (2019). A community resilience index for Norway: An adaptation of the Baseline Resilience Indicators for Communities (BRIC). International Journal of Disaster Risk Reduction, 36, 101107. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101107
  38. Smith, L. C., & Frankenberger, T. R. (2018). Does Resilience Capacity Reduce the Negative Impact of Shocks on Household Food Security? Evidence from the 2014 Floods in Northern Bangladesh. World Development, 102, 358–376. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.07.003
  39. Wamalwa, I. W., Mburu, B. K., & Mang’uriu, D. G. (2016). Agro climate and weather information dissemination and its influence on adoption of climate smart practices among small scale farmers of Kisii country, Kenya. J Biol Agric Healthc, 6(10), 14–23. https://kenyaclimatedirectory.org/resources/66fd2b26ea58e.
  40. Wang, C., Guo, J., & Kuo, M. (2020). The building of social resilience in Sichuan after the Wenchuan earthquake: A perspective of the socio-government interactions. Safety Science, 126, 104662. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104662.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 419
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 45





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب